"Περί πασῶν τῶν ἀρετῶν καί τῶν παθῶν". Λόγος ψυχωφελής καί θαυμάσιος (α΄ μέρος: οἱ ψυχικές ἀρετές...) Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός

"Περί πασῶν τῶν ἀρετῶν καί τῶν παθῶν".

Λόγος  ψυχωφελής καί θαυμάσιος 

(α΄ μέρος: οἱ ψυχικές ἀρετές...)

Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός

"Πάντα σκιᾶς ἀσθνενέστερα

 καί ὀνείρων ἁπατηλότερα.

     Ματαιότης τά ἀνθρώπινα..."

 
Πρέπει νά γνωρίζουμε ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι διπλός (διφυής). Ἀποτελεῖται δηλαδή ἀπό ψυχή καί σῶμα, καί ἔχει διπλές τίς αἰσθήσεις καί διπλές τίς ἀρετές τους. Καί ἔχει πέντε αἰσθήσεις ἠ ψυχή καί πέντε τό σῶμα. 

Οἱ αἰσθήσεις τῆς ψυχῆς, τίς ὁποῖες οἱ σοφοί ὀνομάζουν καί δυνάμεις, εἶναι οἱ ἑξῆς:

1. νοῦς,
2. διάνοια,
3. γνώμη,
4. φαντασία καί
5. αἴσθηση·

καί οἱ αἰσθήσεις τοῦ σώματος εἶναι οἱ ἑξῆς:

1. ὅραση,
2. ὄσφρηση,
3. ἀκοή,
4. γεύση καί
5. ἀφή.

Γιά τοῦτο καί εἶναι διπλές καί οἱ ἀρετές τους καί οἱ κακίες τους (τά πάθης τους). Ὥστε εἶναι ἀναγκαῖο νά γνωρίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος, πόσες εἶνα οἱ ψυχικές ἀρετές καί πόσες οἱ σωματικές· καί πάλι, πόσα εἶναι τά ψυχικά πάθη καί πόσα τά σωματικά.

1. Οἱ ψυχικές ἀρετές

Ψυχικές ἀρετές ὀνομάζουμε κατά κύριο λόγο, τίς τέσσερις γενικότατες ἀρετές, πού εἶναι οἱ ἑξῆς:

1. ἀνδρεία,
2. φρόνηση,
3. σωφροσύνη καί 
4. δικαιοσύνη. 

Ἀπό αὐτές προέρχονται ὅλες οἱ ἄλλες ψυχικές ἀρετές, ὄπως:

πίστη, ἐλπίδα, ἀγάπη, προσευχή, ταπείνωση, πραότητα, μακροθυμία, ἀνεξικακία, χρηστότητα, ἀοργησία, θεία γνώση, εὐθυμία (εὐφροσύνη), ἁπλότητα, ἀταραξία, ἀνυποκρισία (δηλ. εἰλικρίνεια), μετριοφροσύνη, ἀφθονία (ἀπαλλαγή ἀπό φθόνο), τιμιότητα, ἀφιλαργυρία, συμπάθεια, ἐλεημοσύνη, γενναιοδωρία, ἀφοβία, ἀλυπία, κατάνυξη, σεμνότητα, εὐλάβεια· ἀκόμη ἡ ἐπιθυμία καί ὁ πόθος τῶν μελλόντων ἀγαθῶν καί τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ καί ἡ κατά χάρη υἱοθεσία.

(συνέχεια...)

Μικρή Φιλοκαλία
Γιά τό διαδίκτυο, πληκτρολόγηση-διάθεση:
ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΝ ΚΑΙΟΜΕΝΗ ΒΑΤΟΣ  http://kaiomenivatos.blogspot.com/