ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΑΥΤΙΑΣ
γαστριμαργία, φιλαργυρία, κενοδοξία
ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ
35ο μέρος (Νηστεία, ἀγρυπνία, ἡσυχία, προσευχή, ταπείνωση στούς ἀνθρώπους, ἀντιλογία στόν διάβολο-Κάλλιστου Αγγελικούδη)
ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ, ΤΟΜΟΣ Ε', Κάλλιστος Αγγελικούδης, σελ. 239-240
Η ψυχή έχει ανάγκη της πρακτικής για τρία
στοιχεία μέσα της, το λογιστικό, το επιθυμητικό και το θυμικό, και για τρία
εξωτερικά, την έφεση της δόξας, της ηδονής και της αποκτήσεως
περισσοτέρων.
Βλέποντας η ψυχή με βαθιά γνώση τον τρόπο που έζησε ο Χριστός ως
άνθρωπος, γιατρεύει με τη χάρη του Κυρίου Ιησού αυτές τις δύο τριάδες μέσω των τεσσάρων
γενικών αρετών της, δηλαδή της φρονήσεως, της δικαιοσύνης, της σωφροσύνης και της
ανδρείας, και επιτρέπει στο νου της να ανυψώνεται ανεμπόδιστα και να παρατηρεί
προσεκτικά τα θεία και να θεωρεί το Θεό. Όταν δηλαδή ο Κύριος Ιησούς οδηγήθηκε
από το Πνεύμα στην έρημο για να νικήσει το διάβολο, το επιθυμητικό το θεράπευσε
με τη νηστεία, το λογιστικό με αγρυπνία και ήσυχη προσευχή, το θυμικό με
αντιλογία στο διάβολο. Επίσης θεράπευσε τη φιληδονία με το να μη ζητήσει, αν και
πεινούσε, να γίνουν οι πέτρες ψωμιά, όπως του έλεγε ο διάβολος, τη φιλοδοξία με το
να μη ριχτεί κάτω από το πτερύγιο του Ναού, για να δοξαστεί από τον όχλο, επειδή
δε θα πάθαινε τίποτα, τη φιλαργυρία, με το να μην πεισθεί να προσκυνήσει το
διάβολο με την υπόσχεση ότι θα λάβει τον πλούτο όλων των βασιλείων, αλλά με
αντίρρηση του θυμοειδούς φρόνιμη και δίκαιη, σώφρονα και ανδρεία, απέκρουσε το
σατανά, διδάσκοντας με αυτά κι εμάς τον τρόπο νίκης σε όλες τις εφόδους του
εναντίον μας. Αυτό μπορεί να το δει και να το καταλάβει κανεις και στη σταύρωση
του Σωτήρα. Προσεύχεται δηλαδή τότε ο Σωτήρας, αφού απομακρύνθηκε από τους
μαθητές Του; Αυτό είναι θεραπεία του λογιστικού. Είναι σε εγρήγορση και αγρυπνεί
και υποφέρει από δίψα πάνω στο σταυρό; Αυτό είναι θεραπεία του επιθυμητικού. Δεν
αντιλέγει, δε φιλονικεί, δε φωνάζει, παρόλο που τον κατηγορούν, και προσεύχεται για
χάρη των διωκτών Του; Αυτό προξενεί την ευταξία του θυμικού, να αντιμετωπίζει
δηλαδή το σατανά με αντίρρηση, τους ανθρώπους όμως που τον κακοποιούν, επειδή και
αυτοί παρασύρονται στο κακό από το σατανά, να τους φέρεται με σιωπή και
μακροθυμία και να τους αμείβει με προσευχή για χάρη τους. Τον φτύνουν, δέχεται
ράπισμα, υπομένει ειρωνίες και εμπαιγμό; Αυτό είναι θεραπεία της
φιλοδοξίας. Ποτίζεται ξύδι και χολή, σταυρώνεται και κεντρίζεται με τη λόγχη; Αυτό
είναι θεραπεία της φιληδονίας. Καρφώνεται στ σταυρό γυμνός, σε ύπαιθρο
τόπο, άστεγος, περιφρονημένος από όλους, σαν κάποιος φτωχός και άπορος; Αυτό είναι
κατάργηση της φιλάργυρης διαθέσεως. Άρα ο Σωτήρας έχει δείξει δυο φορές τη
θεραπεία των εσωτερικών και των εξωτερικών παθών. Μία φορά όταν άρχισε τη
σωματική εμφάνιση Του στον κόσμο και άλλη μια όταν έμελλε να αναχωρήσει από τον
κόσμο. Γι αυτό, όποιος βλέπει προς Αυτόν και τη διδασκαλία Του και το σταυρό Του
και τον μιμείται κατά το δυνατόν φρόνιμα και δίκαια, με σωφροσύνη και ανδρεία, όπως
Εκείνος, θα καταργήσει μεν την ενέργεια αυτών των παθών προς το κακό, και με αυτά
όλα τα άλλα, θα χρησιμοποιήσει δε ορθά και αυτά και τα άλλα και θα είναι
πρακτικός άνθρωπος, κατάλληλος να θεωρεί και να ανυψώνεται προς το Θεό με τη
νοερή ενατένιση.
Διαβάστε τά προηγούμενα μέρη ἐδῶ:
1ο μέρος: (Γενικά-Μοναχός Εὐάγριος)
,
2ο μέρος: (Ρητά-Ἁγίου
Μάρκου τοῦ Ἀσκητοῦ)
,
3ο μέρος: (Γαστριμαργία-Ἁγίου
Νείλου) ,
5ο μέρος: (Νά μένουμε στα όρια της ανάγκης-Αγίου Νείλου)
,
9ο μέρος: (Η
κενοδοξία προσβάλλει και εξ αριστερών και εκ δεξιών τον αγωνιστή-Αγίου
Κασσιανού του Ρωμαίου) ,
16ο μέρος: (Η κενοδοξία καταστρέφει τις αρετές και κλέβει την δόξα του Θεού-Αγίου
Μαξίμου του Ομολογητού) ,
17ο μέρος: (Η πτώση καταστρέφει τις τέσσερις αρετές που κυβερνούν την ψυχή-Οσίου
Φιλοθέου Σιναΐτη) ,
20ο μέρος: (Οι αρετές είναι αλληλένδετες μεταξύ τους, το ίδιο και οι
κακίες-Αγίου Μακαρίου του Αιγυπτίου) ,
21o μέρος: (Η εγκράτεια στην τροφή δυναμώνει τον ηγεμονικό νου σε κάθε κακό-Οσίου
Φιλοθέου Σιναΐτη) ,
26ο μέρος: (Με την άσκηση, την πίστη, τα δάκρυα και την ταπείνωση νικάμε τα
πάθη-Οσίου Νικήτα του Στηθάτου) ,
27ο μέρος: (Η εγκράτεια και η ακτημοσύνη φυλάττουν την καθαρότητα της καρδίας-Αγίου
Γρηγορίου του Σιναΐτου) ,
28ο μέρος: (Η εγκράτεια της κοιλίας και η μνήμη θανάτου φέρνουν πνευματική
απόλαυση-Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου) ,
30ο μέρος: (Η τον χρυσό ή τον Χριστό-Οσίου Νικήτα Στηθάτου) ,