ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΝΟΕΡΑΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ,
Ἀρχιμανδρίτης Γεώργιος Καψάνης
(Προηγούμενος
τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου)
Ὅσο συχνότερα λέει ὁ Χριστιανός τήν πρσευχή, "Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με τό ἁμαρτωλόν", τόσο περισσότερο λαμβάνει τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, εἰρήνη στήν ψυχή του, φωτισμό στό νοῦ του καί δύναμη ν' ἀντιμετωπίσει τόν ἀγῶνα τῆς ζωῆς.
Αὐτήν τήν προσευχή δέν μπορεῖ νά τήν πεῖ κανείς, ἄν δέν ἔχει τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διότι λέγει ὁ λόγος τοῦ Θοεῦ ὅτι "οὐδείς δύναται εἰπεῖν Κύριον Ἰησοῦ, εἰ μή ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ"· δηλαδή, κανείς ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά πεί τόν Ἱησοῦν, τόν Χριστόν, Κύριον Θεόν, παρά μόνον ἐάν ἔχει τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Γι' αὐτό, λοιπόν, κάθε φορά πού ἕνας Χριστιανός, λέγει τόν Χριστόν Κύριον Θεόν, αὐτό τό λέγει ἐπειδή ἔχει τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Ἐμεῖς ἀπό ποῦ ἔχουμε τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος; Τήν ἔχουμε ἀπό τό Ἅγιον Βάπτισμα. Διότι τότε που βαπτισθήκαμε ἐλάβαμε τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὅλοι οἱ Χριστιανοί εἶναι πνευματοφόροι, ἀλλά τήν χάρη μποροῦμε νά τήν ἔχουμε μέσα μας θαμμένη κι ἀνενέργητη ἤ ζωντανή να μᾶς ἀγιάζει καί νά μᾶς χαριτώνει.
Ἕνας ἄνθρωπος πού δέν προσεύχεται, πού δέν ζεῖ στήν Ἐκκλησία, που δέν ἐξομολογεῖται, πού δέν κοινωνεῖ, πού δέν κάνει τίς ἀντολές τοῦ Θεοῦ, καί εἶναι βαπτισμένος, ἔχει τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέσα του, ἀλλ' ἀνενέργητη, δέν λειτουργεῖ ἥ χάρις. Μόλις αὐτός ἀρχίσει νά προσεύχεται, νά ἐξομολογεῖται, νά κοινωνεῖ, νά κάνει τά ἔργα τοῦ Θεοῦ, τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, ἀρχίζει ἡ χάρις νά ἐνεργεῖ, καί ὁ ἄνθρωπος φωτίζεται, ἁγιάζεται, καθαρίζεται καί σώζεται.
Γιά νά μπορέσουμε λοιπόν καί μεῖς νά ἔχουμε μέσα μας τήν χάρη τοῦ Θεοῦ νά ἐνεργεί καί νά τήν αἰσθανόμεθα μέσα μας, πολύ μᾶς βοηθάει αὐτή ἡ προσευχή, τό "Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλόν". Τό πρωί πού σηκωνόμαστε, μαζί μέ τίς ἐωθινές προσευχές, τό "Βασιλεῦ Οὐράνιε...Παναγία Τριάς...Πάτερ ἡμῶν...", νά λέμε ἀρκετές φορές τήν πρσευχή αὐτή κάνοντας καί τόν Σταυρό μας: "Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλόν". Τήν ἡμέρα ὅσο ἠμποροῦμε: "Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλόν". Ὅταν κάποιος πειρασμός, κάποια κακή σκέψη ἔρχεται στό νοῦ μας: "Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ..." μέ ταπείνωση, μέ πίστι, ἔρχεται εἰρήνη στήν ψυχή. Μόλις στήν οἰκογένεια πάει νά γίνει ἕνα σκάνδαλο, μία διαίρεση, μία ἀκαταστασία: "Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησον ἡμᾶς", "Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, φώτισε τά παιδιά μας", "Κύριε Ἰησοῦ, εἰρήνευσέ μας", καί ἔρχεται χάρις, εὐλογία καί εἰρήνη.
Ὅσους Χριστιανούς συμβουλεύσαμε νά λένε αὐτήν τήν προσευχή καί ἰδίως ὅταν μέσα στήν οἰκογένειά τους ὑπάρχουν δυσκολίες, ὅλοι μοῦ εἶπαν ὅτι μέ τήν προσευχή αὐτή ἡ οἰκογένεια εἰρηνεύει, τά παιδιά φωτίζονται, ὁ κόσμος γίνεται καλύτερος κάι ἔρχεται πιό κοντά στόν Χριστό.
Λοιπόν, ἄν θέλετε, τώρα πού φεύγετε ἀπό τό Ἅγιον Ὄρος, κρατῆστε σάν ἕνα πολύτιμο ἐφόδιο αὐτό, νά προσπαθεῖτε ὅσο πιό συχνά μπορεῖτε νά λέτε: "Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλόν". Δέν χρειάζεται νά εἶναι κανείς κλεισμένος στό δωμάτιό του ἤ μέσα σέ μιά Ἐκκλησία. Καί στό αὐτοκίνητο πού ὁδηγεῖ, καί στόν δρόμο πού περπατάει, καί περίπατο πού πηγαίνει, καί δουλειές ἄλλες πού κάνει, ὁ νοῦς μπορεῖ νά προσεύχεται: "Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλόν".
Ὑπάρχει μάλιστα καί ἕνα πολύ ὡραῖο βιβλιαράκι πού σᾶς συνιστῶ νά τό διαβάσετε· λέγεται "Οἱ περιπέτειες ἑνός Προσκυνητοῦ", εἶναι ἱστορία πού διαβάζεται εὔκολα. Ἐκεῖ περιγράφεται ἡ ζωή ἑνός Ρώσσου προσκυνητοῦ ὁ ὁποῖος τόν περασμένο αἰῶνα εἶχε πολύ πόθο Θεοῦ μέσα στήν καρδιά του καί ἤθελε νά μάθει αὐτήν τήν προσευχή, πῶς νά τήν λέγει. Ταξίδευε σέ διάφορα μέρη καί βρῆκε ἁγίους Γέροντες καί ἀσκητές οἱ ὁποῖοι τοῦ ἐδίδαξαν αὐτήν τήν προσευχή. Ἄν διαβάσετε αὐτό τό βιβλίο θά δεῖτε καί σεῖς ποιά εἶναι ἡ μέθοδος, ἡ τέχνη γιά νά λέμε αὐτήν τήν προσευχή, καί μάλιστα ὄχι ἁπλῶς νά τήν λέμε, ἀλλά ἀπό τό στόμα νά πηγαίνει στό νοῦ καί ἀπό τόν νοῦ νά πηγαίνει στήν καρδιά. Διότι ὅταν ἡ προσευχή εἶναι στήν καρδιά, τότε εἶναι πιό καθαρή, γνήσια, ἀληθινή προσευχή, καί τότε φέρνει καί πολύ εἰρήνη στήν ψυχή.
Ἄν θέλετε δοκιμᾶστε καί θά μέ θυμηθεῖτε, πόση εἰρήνη θά ἔλθει στήν ψυχή σας καί πόση χαρά θά πάρετε. Ὅλοι μπορεῖτε, μικροί καί μεγάλοι νά μάθετε αὐτήν τήν προσευχή: "Κύριε Ἰησου Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλόν".
Μέσα στήν Ἐκκλησία μας ἔχουμε ὅπλα γιά νά εἴμαστε εὐτυχισμένοι, ἀλλά δέν τά χρησιμοποιοῦμε, γι' αὐτό καί δέν ἔχουμε χαρά στήν ζωή μας, ἐνῶ ἐάν ἔχουμε τήν προσευχή θά ἔχουμε ἀληθινή χαρά.
Εὔχομαι καλό ταξίδι καί ἡ εὐλογία τοῦ Θεῦ νά εἶναι μαζί σας.
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία σέ προσκυνητάς, 1983
Γιά τό διαδίκτυο πληκτρολόγηση-δημοσίευση ἀπό ἁγιορείτικο ἔντυπο, τό: