Ἀρχ. Μᾶρκος Μανώλης, ὁ Παρηγορητής

 

Στὶς 16 Ἀπριλίου συμπληρώνονται ἕνδεκα χρόνια ἀπὸ τὴν εἰς Κύριον ἐκδημίαν τοῦ πνευματικοῦ μας.

Συγκινοῦμαι βαθύτατα, ὅταν ἀναπολῶ τὴν ἁγία μορφή του καταστολισμένη μὲ ἅγιες ἀρετές, ὅπως τὴν σεμνότητα, τὴν ἁπλότητα, τὴν πραότητα, τὴν ἀνεξικακία, τὴν εὐγένεια, τὴν ἰώβεια ὑπομονή, τὴν θυσιαστικὴ ἀγάπη του γιὰ ὅλους μας καὶ τὴν πάντοτε προσευχητική, διακριτικὴ ἀγωνιστικότητά του γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη μας.

Ἡ ἀφοσίωσή του στὴν λατρεία τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ καὶ τὴν θεία Εὐχαριστία εἶναι παραδειγματική. Λειτουργοῦσε καθημερινὰ ἐπὶ 26 χρόνια, ταπεινά, κατανυκτικὰ μὲ τὸ ἦθος τῶν κολλυβάδων. Ἡ πατρική του μέριμνα πρὸς τοὺς πτωχούς, τοὺς ἀσθενεῖς, τοὺς φυλακισμένους, ὅλους ἐμᾶς ποὺ μᾶς ἐνίσχυε ὑλικὰ καὶ πνευματικὰ διὰ τοῦ ἱεροῦ μυστηρίου τῆς ἐξομολογήσεως, ὁμολογοῦμε ὅτι δὲν ἦταν ἀνθρώπινο ἐπίτευγμα, ἦταν ἡ Χάρις τοῦ Κυρίου, ποὺ τοῦ ἐδόθη, γιὰ νὰ παρηγορῆ τὰ πονεμένα λογικὰ πρόβατα τοῦ ἀμπελῶνος Του.

Δύσκολα μπορεῖ κανεὶς νὰ καλύψη ὅλες τὶς πλευρὲς τῆς ἁγίας προσωπικότητάς του. Καταθέτω ἐλάχιστες μαρτυρίες ποὺ σκιαγραφοῦν τὴν ἁγία βιοτή του ἀπὸ τὴν διακονία του στὴν Ἁγία Ἐκκλησία μας.

Ἕνας ἱερομόναχος, πνευματικό του παιδί, μοῦ λέει: ὁ πνευματικός μας εἶχε πολλὰ χαρίσματα, ἡ φιλευσπλαγχνία του εἶναι ἀπερίγραπτη, νομίζω ὅτι δίπλα ἀπὸ τὸ ὄνομά του ἐκτὸς ἀπὸ τὴ λέξη ἀγωνιστὴς πρέπει νὰ μπῆ καὶ ἡ λέξη «Παρηγορητής». Εἶχε τὸ ἰδιαίτερο χάρισμα ἡ φιλάγιος ψυχή του νὰ παρηγορῆ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους.

Σὲ κάθε θεία Λειτουργία μετὰ τὴν ἀνάγνωση τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου ἔκανε ὀλιγόλεπτο κήρυ­γμα. Πάντοτε ἔψαχνε καὶ ἐὰν ἦταν κάποιος ἐκκλησιαζόμενος ἱκανὸς ὁμιλητής, τὸν παρακαλοῦσε ταπεινὰ καὶ τοῦ πρότεινε νὰ μιλήση στὸ ἐκκλησίασμα. Στὸν Ἱ. Ναὸ ἐὰν ὑπῆρχε φιλοξενούμενος συλλειτουργός, πάντοτε τοῦ ἔδινε τὸ προβάδισμα, στὴν τέλεση τῆς θείας Λειτουργίας. Ἂς ἦταν νεοχειροτονημένος καὶ ἔγγαμος, ὁ φιλόθεος καὶ φιλάδελφος π. Μᾶρκος ἤθελε τὸν φιλοξενούμενο πρῶτο σὲ ὅλα· τοῦ ἔδινε καὶ κάτι γιὰ εὐλογία, μέχρι ποὺ χάρισε καὶ τὴν ἱερατικὴ στολή του… σὲ ἕνα συλλειτουργό του, ἀπὸ τὴν Ἀφρική. Αὐτὸ ὅμως ποὺ ὅλοι αἰσθανόμασθαν ἦταν ἡ ἀπέραντος ἀνιδιοτελὴς ἀγάπη του, καὶ ἡ βαθειὰ ταπείνωσή του, χαρίσματα ποὺ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἐκφρασθοῦν μὲ λόγια σὲ ἕνα κείμενο.

Ὁ σεβασμός, ἡ φροντίδα του καὶ ἡ ἀδιάλειπτος προσευχή του γιὰ κάθε ἄνθρωπο ἀπὸ τὸ ἁγνὸ μικρὸ παιδάκι μέχρι τὸν πολυσέβαστο γέροντα, γνωστὸ ἢ ἄγνωστό του θὰ μένουν ἀνεξίτηλα στὴ μνήμη μας.

Ἐπέστρεφε στὴν Ἀθήνα ἀπὸ ποιμαντικὴ διακονία στὴν Θεσσαλονίκη. Ἦταν πολὺ κουρασμένος ἀπὸ τὸ πολύωρο ταξίδι καὶ ξαφνικὰ λέει στὸν ὁδηγό… σὲ παρακαλῶ… σὲ παρακαλῶ… πιὸ σιγά, πιὸ σιγὰ μὴ τρέχης. Ὁ ὁδηγὸς μείωσε τὴν ταχύτητα καὶ σὲ λίγο τρομαγμένος βλέπει μία νταλίκα νὰ ἔχη ἐκκλίνει τῆς πορείας της καὶ νὰ ἔχη καταλάβει κάθετα σχεδὸν ὅλο τὸ ὁδόστρωμα τῆς Ἐθνικῆς… διὰ πρεσ­βειῶν τοῦ παππούλη χωρὶς σύγκρουση μὲ ἄλλα ὀχήματα.

Μία πνευματική του κόρη ποὺ τώρα εἶναι μοναχὴ μοῦ εἶπε: Μία φορὰ πῆγα τὸν παππούλη σὲ ἕνα σπίτι νὰ κοινωνήση ἕνα κατάκοιτο. Ἐνώπιον πολλῶν παρευρισκομένων εἶπε ὅτι θὰ ἔρθη καιρός, ποὺ θὰ γίνεται ἡ θεία Λειτουργία στὰ σπίτια. Ἐπίσης εἶπε: Σᾶς παρακαλῶ νὰ διαβάζετε τοὺς Πατέρας, διότι θὰ λείψη ὁ Ὀρθόδοξος λόγος καὶ ὅποιος ἔχει διαβάσει τοὺς Πατέρας θὰ μπορῆ νὰ διακρίνη τὴν Ὀρθόδοξο διδασκαλία ἀπὸ τὴν πλάνη. Σὲ μία τράπεζα ἀγάπης μετὰ τὴν προσευχὴ εἶπε: «ὁ Κύριός μας, μᾶς ἔχει φυλάξει καὶ θὰ μᾶς προστατεύη ἀπὸ τὰ δεινὰ ποὺ ἔρχονται…».

Ὁ μακαριστὸς π. Σεραφεὶμ ἀδελφὸς τῆς Ἱ. Μ. Πετράκη, διακριτικὸς ἐξομολόγος μοῦ εἶχε πεῖ. Ὁ Κύριος θὰ κατατάξη πολὺ ψηλὰ στὴ Βασιλεία Του τὸν π. Μᾶρκο, διότι εἶναι ὁμολογητὴς τῆς πίστεώς μας καὶ ὁ «Ὀρθόδοξος Τύπος» δίνει σπουδαίους ἀγῶνες γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία.

Ὁ μακαριστὸς ἀκάματος ἱεραπόστολος Ἀρχ/της Παγκράτιος Μπρούσαλης, εἶχε πεῖ ὅτι ὁ π. Μᾶρκος ἀγωνίζεται στὴν πρώτη γραμμὴ γιὰ τὴν ἀλήθεια τῆς Πίστεώς μας, ἐνῶ ἐμεῖς ἀπὸ τὰ μετόπισθεν.

*  *  *

Ἡ παρηγορία καὶ ἡ φροντίδα του συνεχίζονται ἀμείωτες ὅμως καὶ ἀπὸ τὸν οὐρανό.

Κάθε μήνα ἔδινε σὲ πνευματικά του παιδιὰ χρήματα, γιὰ νὰ τὰ δίνουν σὲ ἄπορες οἰκογένειες. Τὸ παράδοξο εἶναι ὅτι τόσα χρόνια μετὰ τὴν κοίμησή του, κατὰ θαυμαστὸ τρόπο, ἀπὸ τὸν οὐρανὸ φροντίζει γιὰ αὐτὲς τὶς εὐλογημένες ψυχές. Σὲ στενὸ κύκλο πνευματικῶν του παιδιῶν ἔχει γίνει γνωστὸ καὶ πολλὰ χρήματα κάθε μήνα στέλνονται, ὅπου ὑπάρχει ἀνάγκη.

Μὲ πολλὴ εὐγνωμοσύνη οἱ ἄνθρωποι ποὺ λαμβάνουν τὰ χρήματα σκέπτονται τὸν ἐλεήμονα καλοκάγαθο π. Μᾶρκο ποὺ τοὺς θυμᾶται ἀπὸ τὸν οὐρανό.

*  *  *

Ἕνα μεσημέρι βλέπω νὰ προσκυνοῦν στὸν τάφο του δύο νεαρὰ κορίτσια. Μοῦ εἶπαν ὅτι σήμερα ἀνακοινώθηκαν τὰ ἀποτελέσματα τῶν Πανελληνίων ἐξετάσεων. Εἶχαν περάσει ἡ μία στὴν Ἰατρικὴ καὶ ἡ ἄλλη στὴν Νομικὴ Σχολὴ τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν καὶ ἦρθαν νὰ εὐχαριστήσουν τὸν Παπούλη γιὰ τὴν βοήθειά του καὶ τὶς ἀπὸ τὸν οὐρανὸ πρεσβεῖες του… Στὶς ἐξετάσεις εἶχαν μαζί τους μία μικρὴ φωτογραφία του…

Ἕνα πρωϊνὸ πέρασα ἀπὸ τὸν τάφο του νὰ τὸν παρακαλέσω γιὰ ἕνα προσωπικό μου θέμα καὶ βλέπω ἕνα πολὺ νεαρὸ ἀγόρι, νὰ εἶναι γονατιστὸ καὶ νὰ προσεύχεται. Δὲν μιλήσαμε, δακρυσμένο φεύγοντας μοῦ ἔγνεψε μὲ τὸ πονεμένο βλέμμα του, δείχνοντας τὸν τάφο τοῦ παππούλη… ἐδῶ… ἐδῶ ὑπάρχει παρηγοριά… ὑπάρχει Χάρη…

Μία μέρα προσκυνώντας στὸν τάφο του μὲ πλησίασε μία κυρία μεγάλης ἡλικίας καὶ μοῦ λέει: Ὁ π. Μᾶρκος μᾶς ἔφερε μὲ τὸν παρηγορητικό του λόγο σὲ μετάνοια, μᾶς ἔκανε ἀνθρώπους… μᾶς ἔφερε κοντὰ στὴν Ἐκκλησία. Εἴμαστε φτωχοί… φρόντισε γιὰ ὅλες τὶς ὑλικές μας ἀνάγκες. Πάντρεψα τὴν κόρη μου καὶ εἶπε σὲ πνευματικά του παιδιὰ καὶ ἀγόρασαν ὅλα τὰ πράγματα, ποὺ χρειάζεται ἕνα σπίτι. Ἦρθα νὰ τὸν εὐχαριστήσω, γιατί καὶ τώρα ἀπὸ τὸν οὐρανὸ μᾶς φροντίζει. Αἰσθανόμασθε ὅτι ἀκούει τὶς προσευχές μας…

Ἡ ἐπίγεια ζωή του ἦταν μία γνήσια καὶ αὐθεντικὴ μαρτυρία Χριστοῦ. Ταπεινὰ προσευχόμενος μὲ γνήσιο ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα, ἀνεδείχθη πνευματικὸς πατέρας καὶ ἐξομολόγος χιλιάδων πονεμένων ἀνθρώπων.

Γιὰ τὴν ἀκρίβεια καὶ τὴν ὁμολογία του, σὲ θέματα τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεώς μας ὑπέστη πολλοὺς  ἄδικους  διω­­γμούς. Ἔδωσε ὅμως τὴν καλὴ μαρτυρία μὲ τὴν ἁγία βιοτή του, ἔχοντας τὸ χάρισμα τῆς κατὰ Θεὸν δημοσιογραφίας. Μὲ τὴ συνεργασία τῶν ἐγκυροτέρων Πνευματικῶν Πατέρων τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ ἔδειξε τὸ ἀληθινὸ πρόσωπο τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἔγινε ἡ Φωνὴ τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἡ δημοσιογραφία τοῦ π. Μάρκου εἶναι κάτι ἐντελῶς νέο, χωρὶς σκοπιμότητες, σφραγισμένη μὲ τὴν καθαρότητα, τὴν ἀρετή του, τὴ βαθύτατη καὶ εὐρεῖα θεολογική του κατάρτιση καὶ τὴν σπάνια πνευματική του ὅραση. Ἦταν πάντοτε στὸ πλευρὸ ἐκείνων, ποὺ εἶχαν τὸ δίκαιο καὶ τὴν ἀλήθεια, εἴτε ἦταν κήρυκες τῆς ἀληθείας εἴτε διωκόμενοι ὑπὲρ τῆς ἀληθείας. Καὶ αὐτὸ τὸ ἐπετύγχανε, θυσιάζοντας παντελῶς τὸν ἑαυτό του.

Ἐμεῖς ποὺ εἴχαμε τὴν ἰδιαίτερη εὐλογία νὰ τὸν ἔχουμε πνευματικὸ πατέρα, τὸν παρακαλοῦμε διὰ πρεσβειῶν του νὰ διακονήσουμε τὴν ἁγία Ἐκκλησία μας καὶ ταπεινὰ μέσα στὴν κιβωτὸ τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεώς μας νὰ παραμείνουμε «πιστοὶ ἄχρι θανάτου».

Ἀμήν! γένοιτο…

Πολυσέβαστε πνευματικέ μας, «αἰωνία ἡ μνήμη σου μετὰ τῶν ἁγίων».

Θεόδωρος Πουλῆς

Πολιτικὸς Μηχανικὸς

Ἡλιούπολη