ΟΙ ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΙΛΟΥΝ!

 

 

 

 

 

π. Δημητρίου Μπόκου

 

 

Οι άγιες εικόνες χρησιμοποιούνται στους ναούς και στα σπίτια των Χριστιανών, επειδή, εκτός των άλλων, είναι και αυτές λόγος Θεού, άλλου είδους βέβαια. Διδάσκουν και αυτές, ευλογούν, αγιάζουν και οδηγούν τους ανθρώπους στη θεογνωσία. Ο Θεός μιλάει στους ανθρώπους όχι μόνο με τον φυσικό λόγο (προφορικό και γραπτό), αλλά και με όλα τα στοιχεία της δημιουργίας του. «Οι ουρανοί διηγούνται δόξαν Θεού, ποίησιν δε χειρών αυτού αναγγέλλει το στερέωμα». Ιδιαιτέρως δε, μας μιλάει μέσω των αγίων εικόνων, γι’ αυτό και η Εκκλησία παρέλαβε, αγωνίστηκε, διατήρησε και μας παραδίδει την τιμή και προσκύνησή τους (Κυριακή της Ορθοδοξίας).

Και δεν είναι μόνο βιβλία των αγραμμάτων οι εικόνες, αλλά όλων μας. Μας κηρύττουν πάνω από όλα «την ένσαρκον του Θεού Λόγου παρουσίαν». Ομολογούμε τη σάρκωση του Χριστού με τον λόγο, τη γραφή (τα βιβλία), το στόμα, την καρδιά, τον νου μας, αλλά και με τις εικόνες. Και είναι απολύτως νόμιμο αυτό. Και αυτονόητο. Διότι, «ου την αόρατον εικονίζω θεότητα, αλλ’ εικονίζω Θεού την οραθείσαν σάρκα» (αγ. Ιω. Δαμασκηνός). Τί σημαίνει αυτό;

Οι προφήτες δεν είδαν ποτέ το πρόσωπο ή κάποιο ομοίωμα του Θεού. Ο Μωυσής υπενθυμίζει στους Ισραηλίτες, ότι στο όρος Σινά, μέσα από θύελλα και φωτιά, μίλησε ο Θεός, αλλά δεν έδωσε κανένα ομοίωμά του, καμμιά του εικόνα. Μόνο τη φωνή του άκουσαν. Και έγινε αυτό, επειδή οι Ισραηλίτες ήταν άκρως ευόλισθοι στην ειδωλολατρία που κατέκλυζε τα πάντα γύρω τους (το απέδειξαν άλλωστε αμέσως με την κατασκευή και προσκύνηση του χρυσού μόσχου).

Δεν είδαν κανένα ομοίωμα του Θεού την ημέρα εκείνη, αλλ’ αντιθέτως τους δόθηκε ρητή εντολή να μην φτιάξουν κανένα γλυπτό ομοίωμα που θα το προσκυνούσαν για Θεό. Ούτε από τα ζώα, ούτε από τα πτηνά, ούτε από τα ερπετά, ούτε από τους ιχθύες, ούτε από τα άστρα του ουρανού, τον ήλιο ή τη σελήνη. Ούτε «ομοίωμα αρσενικού ή θηλυκού» (Δευτ. 4, 12-19).

Τα πράγματα όμως άλλαξαν.

Ο Χριστός έγινε άνθρωπος. Μπορούμε πλέον να τον ζωγραφήσουμε. (Αν υπήρχαν φωτογραφικά μέσα στην εποχή του, θα μπορούσαμε να έχουμε ακόμα και φωτογραφία του. Ο ίδιος μας χάρισε το άγιο Μανδήλιο με την αχειροποίητη μορφή του)! Δεν απεικονίζουμε την αόρατη και απερίγραπτη θεϊκή φύση του, αλλά την ανθρώπινη, την ορατή, που την είδαμε, την ψηλαφήσαμε, την ακούσαμε. Ο Χριστός γεννήθηκε, γαλουχήθηκε, μεγάλωσε όπως εμείς. Κοπίασε, πείνασε, δίδαξε, θαυματούργησε, έκλαψε όπως εμείς. Πόνεσε ψυχικά και σωματικά πολύ περισσότερο από ό,τι εμείς. Σταυρώθηκε, πέθανε, θάφτηκε, αλλά και αναστήθηκε και αναλήφθηκε στον ουρανό. Τον είδαμε σε όλες αυτές τις φάσεις της επί γης ζωής του. Γι’ αυτό και τις αποτυπώνουμε στις ιερές του εικόνες.

Φυσικά και μπορούμε να εικονίζουμε την Παναγία και τους αγίους.

Έχουμε λοιπόν κάθε δικαίωμα να εικονίζουμε τον Κύριο, που όντας Θεός, αόρατος και απερίγραπτος, έγινε και άνθρωπος ορατός. «Εσκήνωσεν εν ημίν και εθεασάμεθα την δόξαν αυτού» (Ιω. 1, 14).

Καλή ευλογημένη εβδομάδα! Καλή Σαρακοστή!