ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ Η ΕΥΛΑΛΟΕΝΘΡΟΝΙΣΘΕΙΣΑ Ἀρχιμανδρίτης Ἀρσένιος Κατερέλος, Ἡγούμενος Ἱ. Μονῆς Ἁγίου Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος

ΠΑΝΑΓΙΑ  Η  ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ  Η  ΕΥΛΑΛΟΕΝΘΡΟΝΙΣΘΕΙΣΑ

Ἀρχιμανδρίτης Ἀρσένιος Κατερέλος, 

 Ἡγούμενος Ἱ. Μονῆς Ἁγίου Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος

Σεβαστοί πατέρες, ὁσιολογιωτάτη Γερόντισσα Ἰωάννα μετά τῆς θεοφιλοῦς ἐν Χριστῷ συνοδείας σας, ἀγαπητοί μου προσκυνηταί,

Σήμερα ἑορτάζομε τήν ἀνάμνησι τοῦ θαύματος τῆς Παναγίας Παραμυθίας. Δέν ὑπάρχει μεγαλυτέρα χαρά σέ ὅλο τό εἶναι τοῦ πιστοῦ Χριστιανοῦ καί δέν ἀπολαμβάνει μεγαλυτέρα εὐλογία ἡ ὕπαρξις πού ἔχει ἀξιωθῆ νά ἐνδυθῆ καί ἐσωτερικῶς, πρῶτα, καί ἐξωτερικῶς, τό ἀγγελικό Σχῆμα, ἀπό τό νά μελετᾶ καί νά βιώνη φερεπόνως καί θεαρέστως τήν πλήρη ὑπακοή εἰς τίς θεῖες ἐντολές. Αὐτήν τήν ζωή, ὅπως ἀκριβῶς τήν πρωτοϋπέδειξε στούς ἀνθρώπους διαχρονικά στόν γνωστό γάμο στήν Κανᾶ ἡ ἰδία ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος λέγοντας «ὅ,τι ἄν λέγῃ ὑμῖν ποιήσατε» (Ἰωάν. Β´, 5). Ὅ,τι σᾶς λέγει ὁ Χριστός νά τό κάνετε. Ἄλλωστε, ἀργότερα, αὐτήν ἀκριβῶς τήν θεομητορική προτροπή ἐπεσφράγισε στό ὑπερφυές γεγονός τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ ἡ ἴδια ἡ φωνή τοῦ οὐρανίου Πατρός, λέγουσα: «Αὐτοῦ ἀκούετε» (Ματθ. ΙΖ´, 5). Τόν Χριστό δηλαδή νά ἀκούετε.

Πράγματι, ὅσοι ὑφαίνουν τήν ζωή τους στό στημόνι τοῦ λευκοῦ χαροποιοῦ μαρτυρίου τῆς ὑπακοῆς στίς θεῖες ἐντολές καί στό ὑφάδι τῆς ἀποκοπῆς τοῦ ἰδίου θελήματος, ὄχι μόνο τοῦ ἁμαρτωλοῦ, ἀλλά ἀκόμη καί αὐτοῦ τοῦ φυσικοῦ θελήματος, ὅταν κυρίως βέβαια πρόκειται ἰδιαίτερα γιά τό μοναχικό τάγμα, ὅλοι αὐτοί γενικῶς οἱ ἀγωνιστές πού εὑρίσκονται στόν δρόμο τῆς καθάρσεως, τοῦ φωτισμοῦ καί τῆς θεώσεως καί, ἑπομένως βῆμα-βῆμα, σκαλί-σκαλί, μετά διακρίσεως βέβαια πάντα, ἀργά-γρήγορα, ὁλοένα καί περισσότερο, αἰσθάνονται ὑπαρξιακά τήν Χάρι, ἀλλά καί τήν παραμυθία στούς ποικίλους πειρασμούς, πού εἴθε πάντα νά εἶναι γιά ἐμᾶς, αὐτοί οἱ πειρασμοί, ὄχι ὀπισθοδρομικοί, ἀλλά προαγωγικοί.                  

Ὅλοι αὐτοί αἰσθάνονται τήν παραμυθία λοιπόν ἀπό Ἐκείνην τήν Πάναγνο Κόρη, πού πρώτη ἀπό ὅλους, κατά τόν κήρυκα τῆς Χάριτος, τόν ἅγιο Γρηγόριο Παλαμᾶ, ἔζησε τήν ἐν Θεῷ ἡσυχαστικωτέρα ζωή μέσα εἰς τά Ἅγια τῶν Ἁγίων τρεφομένη ξενοπρεπῶς καί δίνοντας μάλιστα, ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, τιμή καί εὐλογία ἀκόμη καί σέ αὐτά τοῦτα τά Ἅγια τῶν Ἁγίων καί ὄχι παίρνοντας ἀπό αὐτά, ἡ Παναγία μας, εὐλογία.

Ἐάν λοιπόν ἡ Κυρία Θεοτόκος εἶναι ἕτοιμη ἀνά πᾶσα στιγμή καί ἐν παντί τόπῳ τῆς δεσποτείας τοῦ Υἱοῦ της νά συνδράμη καί νά προσφέρη τήν μητρική Της παραμυθία, πόσῳ μᾶλλον τοῦτο συμβαίνει σέ ἱερούς χώρους ὅπου ἐν εὐλαβείᾳ φυλάσσεται καί δεόντως τιμᾶται ἡ περίπυστος εἰκόνα ἡ ἐπονομαζομένη Παναγία Παραμυθία.

Ἕνας τέτοιος τόπος, ἀναμφισβήτητα, μέ ὀρθόδοξο φρόνημα καί ἦθος, εἶναι πράγματι τό ἱερόν τοῦτον Ἡσυχαστήριον μοναζουσῶν, γι᾽ αὐτό καί εἶναι ὄντως παναγιοσκέπαστον.

Ἔχετε, σεβαστή Γερόντισσα, μετά τῆς συνοδείας σας, τήν ἰδιαιτέρα εὐλογία νά εὑρίσκεσθε κάτω ἀπό τήν κραταιά καί ἀπόρθητη σκέπη τῆς Παναγίας Παραμυθίας. Καί αὐτό δίνει θάρρος καί προσθέτει δύναμι εἰς τόν ἀγῶνα τῆς μοναχικῆς ζωῆς, πού τά ὠφέλη του τά καρποῦνται ἐπί πλέον, ὄχι μόνον οἱ κατά καιρούς εὐλαβεῖς προσκυνηταί, ἀλλά καί ὁλόκληρος ἡ ἀνθρωπότης διαχρονικά. Καί αὐτό διότι εἰς τήν ὑπαρξιακή ἐρώτησι «τί ἐστί μοναχός;» ὁ ἅγιος Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης ἀπαντᾶ: «Μοναχός ἐστί ἱκέτης ὅλου τοῦ κόσμου». Καί αὐτό, ἐννοεῖται, ἰσχύει διαχρονικά.

Ἐπί πλέον, ἀγαπητοί μου προσκυνηταί, ὁ ἱερός τοῦτος χῶρος ἔχει ὡς ἰδιαίτερο προστάτη τόν ταχύν εἰς ἀντίληψιν Ἅγιο Μεγαλομάρτυρα Γεώργιο τόν Τροπαιοφόρο. Φυσικά θεωρεῖται πασίγνωστο, ἄν καί στρατιωτικός Ἅγιος, πόσο πολύ ἔχει βοηθήσει κατά καιρούς τό τάγμα τῶν μοναχῶν.

Τώρα, τό ἱστορικό τῆς εἰκόνας τῆς Παναγίας Παραμυθίας εἶναι ὅτι διά μέσου αὐτῆς τῆς εἰκόνας τό 807 ἡ Παναγία εἰδοποίησε τόν ἡγούμενο τῆς Μονῆς Βατοπαιδίου Ἁγίου Ὄρους νά μήν ἀνοίξουν τίς πύλες τῆς Μονῆς, γιατί θά ἤρχοντο πειρατές. Ὁ ἡγούμενος, πού μετά τήν ἀκολουθία τοῦ ὄρθρου εἶχε τέτοια συνήθεια, παρέμενε μέσα στόν ναό δηλαδή, ἐξεπλάγη ἀπό τό συμβάν. Κοιτάζει ἀμέσως τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας, ἀπ᾽ ὅπου ἔβγαινε ὑπερφυῶς ἡ γλυκυτάτη θεομητορική προστατευτική φωνή καί, εὐθύς ἀμέσως, βιώνει ἄλλο θαῦμα, ἀκόμη πιό ἐκπληκτικό. Τά πρόσωπα τῆς Κυρίας Θεοτόκου καί τοῦ Χριστοῦ εἶχαν τρόπον τινά ζωντανεύσει καί ὁ εἰκονιζόμενος Χριστός ἀντέδρασε καί μέ τό χέρι Του προσπάθησε νά κλείση τό στόμα τῆς Παναγίας, λέγοντάς Της: «Μή, μητέρα, μή τό λές αὐτό. Ἄφησέ τους νά τιμωρηθοῦν ὅπως τούς πρέπει». Ἀναμφισβήτητα καί προφανῶς τά λόγια τοῦ εἰκονιζομένου Χριστοῦ ὑπονοοῦν ἀμέλεια μοναχικῶν ὑποσχέσεων καί πολλά ἄλλα, ὄχι βέβαια εὐχάριστα αὐτά τά πολλά ἄλλα πράγματα γιά τούς τότε ἐκεῖ μοναχούς.

Αὐτόματα ὅμως καί ταυτοχρόνως, τό χέρι τῆς εἰκονιζομένης Παναγίας ἄλλαξε θέσι καί ἔπιασε «δυναμικά» τό χέρι τοῦ Χριστοῦ καί τό ἐμπόδιζε ἀπό τοῦ νά Τῆς κλείση τό στόμα ὁ Χριστός. Ἐπί πλέον δέ, ἔστρεψε λίγο τό πρόσωπό Της δεξιά, ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, καί ἐπανέλαβε εἰς τόν ἡγούμενο: «Νά μήν ἀνοίξετε σήμερα τίς πύλες τῆς Μονῆς».

Νομίζομε, τά πολλά σχόλια, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ἐν προκειμένῳ περιττεύουν. Τά πράγματα ὁμιλοῦν ἀπό μόνα τους. Τήν εἰκόνα αὐτή, πού ἀλλιῶς τήν ὑπελόγιζε καί κουράσθηκε καί σκεπτόταν τότε ὁ ἁγιογράφος της, πῶς ἀκριβῶς θά τήν σχεδίαζε ὅταν τήν πρωτοέφτιαχνε, καί, τελικά, διαφορετικά, λόγῳ αὐτοῦ τοῦ παμμεγίστου θαύματος ἐξελίχθηκε σχεδιαστικά. Ἀπό τότε ὠνομάσθη «Παραμυθία», δηλαδή παρηγορία.

Τά πνευματικά μηνύματα πού ἀπορρέουν αὐτομάτως εἶναι ἀναρίθμητα. Ἐν πρώτοις, καταδεικνύεται τό μέγεθος τῆς μητρικῆς παρρησίας ἐνώπιον τοῦ ἁγίου ἐνδόξου Τριαδικοῦ Θρόνου, ἀλλά καί ἡ ἀγάπη τῆς Πανάγνου πρός αὐτό τοῦτο τό μοναχικό μας Σχῆμα, πού ὁ ἔρως τοῦ Ἀγαπητοῦ ὡδήγησε τήν ὕπαρξί μας εἰς τό νά  τυλιχθῶμεν τό μέλαν μοναχικό ἔνδυμα, τό ὄντως ὑψηλότερον χλαμύδων καί πορφύρων βασιλικῶν.

Φαίνεται ἑπομένως ἡ ἐπί πλέον συμπάθεια τῆς Παναγίας μας πρός τούς μοναχούς παρά τήν περικειμένη ἀνθρωπίνη ἀσθένεια.

Βέβαια, τό πιό ὠφέλιμο ἀπ᾽ ὅλα ἦτο προφανῶς τό βαθύτατο καί εἰλικρινές αἴσθημα τῆς μετανοίας, πού ἔνοιωσαν καρδιακῶς τότε οἱ πατέρες τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Βατοπαιδίου, τόσο μέ τόν ἐλεγκτικό λόγο τοῦ Ἀρχηγοῦ τῆς σωτηρίας, ὅσο καί μέ τήν προστασία τῆς Θεοτόκου, πού ἀπέβη παραμυθία, καί γι᾽ αὐτούς βέβαια τούς ἰδίους, ἀλλά καί γιά κάθε Χριστιανό, μοναχό ἤ λαϊκό, πού οἰκειοποιεῖται στήν πρᾶξι τό πνευματικό φρόνημα, πού διαχρονικά ἐκπέμπεται ἀπό τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας Παραμυθίας πρός ὅλες τίς κατευθύνσεις.

Εἰς τό σημεῖο ὅμως αὐτό, μέ τήν εὐκαιρία τοῦ θαύματος τούτου, ἄς προσπαθήσωμε νά προσεγγίσωμε, ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις Πατρᾶσι, καί ἄς διακηρύξωμε γενικώτερα τήν ἀπροσπέλαστη δόξα καί τό μεγαλεῖο τῆς μοναδικῆς Της προσφορᾶς, οὕτως ὥστε νά ὑπερανταναπληρωθῶμε ἔτι καί ἔτι μέ τήν ἀστείρευτη χάρι Της καί τήν εὔνοιά Της.

Μέ μία λέξι, ἡ Κυρα-Παναγιά μας εἶναι, ὅπως ψάλλομε εἰς τόν Κανόνα τῶν Χαιρετισμῶν, «ἡ αἰτία τῆς τῶν πάντων θεώσεως». Διότι, ἐκτός τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ἀποτελεῖ τήν παγίωσι τῆς σωτηρίας ὁλοκλήρου αὐτοῦ τούτου τοῦ ἀγγελικοῦ κόσμου. Οἱ ἄγγελοι μόνον μετά τήν Ἐνανθρώπισι καί τήν Ἀνάστασι τοῦ Χριστοῦ δέν κινδυνεύουν πλέον εἰς τόν αἰῶνα τόν ἅπαντα νά πέσουν ἀπό τό ἀγαθό εἰς τό κακό. Πρᾶγμα πού, ὅπως ἀσφαλῶς θά γνωρίζετε, συνέβη πολύ παλαιότερα μέ τούς δαίμονες, πού ἐννοεῖται ὅτι ἦσαν ὅσοι πρώην ἄγγελοι - ὁ Θεός δέν δημιουργεῖ ποτέ κακά πλάσματα - πού λόγῳ ὑπερηφανείας κατήντησαν κάκιστοι δαίμονες καί ἐχθροί τῆς δικῆς μας σωτηρίας.

Κάτι ἀνάλογο βέβαια συμβαίνει καί μέ τίς ἀνθρώπινες σεσωσμένες ψυχές, πού μέχρι τήν Κοινή Ἀνάστασι τῶν νεκρῶν δέν κινδυνεύουν πλέον νά πέσουν ἕως ὅτου βέβαια εἰσέλθουν, ἀπό τόν Παράδεισο, πού τώρα εὑρίσκονται μόνον ὡς ψυχές, εἰς τήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν - τί λέμε; «Προσδοκῶ ἀνάστασι νεκρῶν». Ἐκεῖ οἱ ψυχές μέ τά ἄφθαρτα τελικά ἀλλά ὑλικά παρά ταῦτα σώματά τους, μή ὑποκείμενα σέ βιολογικές ἀνάγκες, ἀλλά διεπόμενα ἐξ ὁλοκλήρου ἀπό τίς ἐνέργειες τοῦ Ἁγίου Πνεύματος θά εἶναι ὅπως τό σῶμα τοῦ ἀναστημένου Χριστοῦ, τοῦ πρωτοτόκου Ἀδελφοῦ μας.

Ἐπί πλέον ὅμως, ἡ Παναγία εἶναι καί ἡ σωτηρία ὁλοκλήρου τῆς κτίσεως, ἡ ὁποία, παρά τίς ὀμορφιές της, εἶναι τελικά ἕνας κόσμος μεταπτωτικός, πού συστενάζει μαζί μας καί μόνο ἐξ αἰτίας μας καί περιμένει τόν ἀνακαινισμό του, ὁπότε τότε καί ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι θά ἀπαλλαχθοῦμε ἀπό τό λεγόμενο ''φυσικό κακό'' καί τούς ποικίλους φυσικούς κινδύνους.

Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος εἶναι τό μεθόριο μεταξύ τοῦ ἀκτίστου καί ἀπροσίτου Θεοῦ καί ὅλων τῶν κτισμάτων. Εἶναι ἡ μοναδικἠ γέφυρα πού ἑνώνει τόν ἄπειρο καί ἀκατάληπτο Θεό μέ ὅλα τά δημιουργήματα. Ἀρκεῖ νά σκεφθοῦμε ὅτι σύμφωνα μέ τήν προφητική καί ἱστορική κατοχύρωσι, ἀλλά καί μέ τήν διδασκαλία καί ἀνάλυσι τῶν θεοπτῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀπό τούς παλαιοτέρους μέχρι καί τούς τελευταίους, εἶναι τό μόνο λογικό δημιούργημα, πού τιμῆς ἕνεκεν καί κατ᾽ ἐξαίρεσιν βέβαια - εἰς τόν Θεό τίποτε δέν ἀδυνατεῖ - ἀπό τώρα εὑρίσκεται, ὄχι ἁπλῶς εἰς τόν Παράδεισο, ἀλλά μέ τελικό ἄφθαρτο ἀναστημένο καί ἀναληφθέν σῶμα, εὑρίσκεται εἰς τήν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν.

Ἐπί παραδείγματι, ὅλοι ἀνεξαιρέτως οἱ Ἅγιοι καί οἱ σεσωσμένοι δέν εὑρίσκονται ἀπό τώρα εἰς τήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, ἀλλά εἰς τόν Παράδεισο, γιά τόν ἁπλούστατο λόγο ὅτι ὀντολογικά, ὑπαρξιακά, ὑπάρχουν μόνον ὡς ψυχές. Δέν ἔχουν πάρει δηλαδή τά τελικά ἄφθαρτα σώματά τους. Ἄλλο θέμα τώρα εἶναι ὅτι, ὅταν θελήση ὁ Θεός, μετασχηματίζονται καί ἐμφανίζονται σέ ἄλλες μορφές, φυσικές καί ὑπερφυσικές, μέ σῶμα κλπ., ὅπως ἄλλωστε τό ἴδιο γίνεται πολλές φορές καί μέ τούς ἁγίους ἀγγέλους, οἱ ὁποῖοι εἶναι ὡς πρός τήν φύσι τους ἀσώματοι καί ἄϋλοι ὡς πρός ἡμᾶς, γιατί στήν οὐσία καί οἱ ἄγγελοι δέν εἶναι ἄϋλοι ὡς πρός τόν Θεό, ὡς πρός τόν Ὁποῖο εἶναι ὑλικώτατοι καί αὐτοί.

Οἱ λοιποί Ἅγιοι ὅμως, ὑπαρξιακά, δέν ἔχουν ἀναστηθῆ ἀκόμη, ἐνῶ ἡ Παναγία κατ᾽ ἐξαίρεσιν ἔχη ὁλοσώμως μεταστῆ - τώρα βέβαια δέν εἶναι τό θέμα αὐτό γιά νά τό κατοχυρώσωμε, ἁπλῶς τό ἀναφέρομε - ἔχει ὁλοσώμως μεταστῆ, πού ἐν προκειμένῳ σημαίνει ὅτι ἔχει ἀναστηθῆ καί ταυτοχρόνως ἀναληφθῆ πρό τῆς Κοινῆς Ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν. Μάλιστα δέ, ἡ ἰδική Της ἀνάστασις πρέπει, ἄς μή σᾶς φανῆ ὑπερβολικό, θά τό ἐξηγήσωμε, κάνετε λίγο ὑπομονή, «νά μᾶς χαροποιῆ πιό πολύ κι ἀπ᾽ αὐτήν τήν Ἀνάστασι τοῦ Χριστοῦ». Θά μοῦ πῆτε: ''Πῶς εἶναι αὐτό ποτέ δυνατόν, πάτερ;'' Καί ὅμως ναί, καί θά ἐξηγηθῶμεν, διότι ναί μέν ἀναμφισβήτητα ὁ Χριστός ἀνεστήθη ὅπως λέμε «αὐτεξουσίως», ἐνῶ ἡ Παναγία φυσικά ἀνεστήθη δυνάμει τοῦ Χριστοῦ, ἐννοεῖται. Δυνάμει τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ἄλλωστε, πάντα ὑπάρχει κοινή βούλησις καί ἐνέργεια καί θέλησις εἰς τά τρία Πρόσωπα τῆς μίας Θεότητος.

Ἀλλά πρακτικά γιά μᾶς, τελικά σημασία ἔχει ὅτι ἀνεστήθη καί ἦτο ἁπλός ἄνθρωπος, ὄχι δηλαδή θεάνθρωπος. Τό πρόσωπο τῆς Παναγίας ἦτο ἐντελῶς ἀνθρώπινο, ἐνῶ τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ ἦτο μόνον θεῖο. Ἡ φορεσιά Του ἦτο ἀνθρωπίνη. Ἑπομένως, ἡ ἰδική Της ἀνάστασις, ἄς τό ποῦμε ἔτσι, ἦτο πιό κοντά σέ ἐμᾶς τούς ἀνθρώπους. Ἤ μᾶλλον πιό ὀρθά, ἦτο ἡ πρώτη ἐκπλήρωσις τῆς ὑποσχέσεως τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ. Ἦτο ἡ ''προκαταβολή'', ἡ ''ἐγγύησις'' γιά τήν Κοινή Ἀνάστασι τῶν νεκρῶν, ἄρα καί γιά τήν ἰδική μας προσωπική τελική ἀνάστασι. 

Αἰτία τῆς ἀσυλλήπτου δόξης τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ἦτο ἡ τελεία καθαρότης Της, ἐνῶ, ἀντίστροφα, ἀποτέλεσμα τῆς ἐνθέου δόξης Της εἶναι ἡ ὑψίστη μοναδική Της παρρησία. Γι᾽ αὐτό καί κατ᾽ ἐξαίρεσιν λέμε «Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς» καί ὄχι ἁπλᾶ «πρέσβευε ὑπέρ ἡμῶν».

Ἡ προσωπική ἀναμαρτησία τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου εἶναι ἀσύλληπτη ἀκόμη καί γι᾽ αὐτόν τοῦτον τόν ἀγγελικό κόσμο. Πόσο μᾶλλον ἀπο τήν ἰδική μας ἀνθρωπίνη ἁμαρτωλή διάνοια.

Παρά ταῦτα, μποροῦμε κάπως νά φαντασθοῦμε, ὄχι βέβαια τήν καθαρότητά Της, ἀλλά τίς συνέπειες ἔστω αὐτοῦ τοῦ ἀνερμηνεύτου πνευματικοῦ Της μοναδικοῦ πλούτου. Ποιές εἶναι αὐτές, μέ δύο λόγια; Ὁ,τιδήποτε ἀκάθαρτο καί νά Τῆς προσεφέρετο, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἀπό τό περιβάλλον κλπ., τό ἐπέστρεφε αὐτομάτως σέ μηδέν χρόνο κεκαθαρμένο, ὄμορφο, πανάγιο, εὐλογημένο, χωρίς ἐννοεῖται ἡ ἰδία νά ἔχη ὑποστῆ τήν παραμικρή προσωπική πνευματική ἀλλοίωσι. Συνέβαινε δηλαδή ἕνας αὐτόματος ἐνυπόστατος τέλειος πνευματικός καθαρισμός-μετεκεντρισμός. Καί μάλιστα, τολμοῦμε νά ποῦμε, ὅτι ὅσο πιό βρώμικο τυχόν ἦτο τό ἐξωτερικό περιβαλλοντολογικό ἐρέθισμα, τόσο πιό χαριτωμένο καί ἅγιο τό ἰδικό Της πνευματικό μπόλιασμα.

Ἡ παρρησία Της καί ἡ φροντίδα Της, ἐκτός ἀπό τό σημερινό θαῦμα, φαίνεται ποικιλόμορφα ἀτελείωτες φορές στήν ἐκκλησιαστική ἱστορία.

Γιά παράδειγμα, ἄκουσε τήν γλυκειά, μοναδική, ἀσυνήθιστη καί ὡραία φωνή Της, χωρίς νά τήν ἰδῆ τότε, ὁ ἅγιος Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης - ἐκοιμήθη τό 1938 -, ὅταν γιά κάποιο διάστημα ὡς νεαρός, ὀνόματι τότε Συμεών, ἔκανε ἀπρόσεκτη πνευματική ζωή, καί τοῦ εἶπε ἡ Παναγία: «Δέν μοῦ ἀρέσει νά βλέπω τά ἔργα σου». Λέξεις πού ἔπαιξαν καθοριστικώτατο ρόλο εἰς τήν μετέπειτα λαμπρή πνευματική προσωπική του πορεία καί συνέχεια τῆς ζωῆς του. Μάλιστα, μετά ἀπό τρεῖς ἑβδομάδες ἔντονης καί εἰλικρινοῦς προσευχητικῆς προσπαθείας του, ἕνα βράδυ, καθώς προσευχόταν ὡς δόκιμος μοναχός μπροστά στήν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου, ἐνῶ ἠγωνίζετο λέγοντας τήν εὐχή τοῦ Ἰησοῦ, τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἐλέησόν με», ἡ προσευχή τοῦ Ἰησοῦ ἄρχισε πλέον νά ἐνεργῆ στήν πνευματική του καρδία, στό κέντρο τῆς ψυχῆς του, στό πιό καθαρό μέρος τῆς ψυχῆς του, νύχτα-μέρα, ἀβίαστα, χωρίς πλέον καμμία προσπάθεια. Ἀπέκτησε δηλαδή τήν νοερά προσευχή ὡς θεομητορικό δῶρο, τό ὁποῖο βέβαια συντήρησε διά βίου. Καί μέ τό ''συντήρησε'' καταλαβαίνετε τί ἐννοοῦμε. Μέ τόν ἀγῶνα του δηλαδή.

Ἐπίσης, μία ἄλλη ἐπέμβασις τῆς Θεοτόκου, πού ὁμοιάζει μέ ἐκείνην τῆς Παναγίας Παραμυθίας, συνέβη διά μέσου τῆς Παναγίας τοῦ Χέροβο, πού φυλάσσεται εἰς τήν Ἱερά Μονή Ζωγράφου τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Τότε, ἕνας καθαρός καί σέ ὑψηλά μέτρα ἀσκητής ἄκουσε ἀκριβῶς τήν φωνή τῆς Θεοτόκου νά τοῦ λέγη: «Ἔρχονται οἱ ἐχθροί τοῦ Υἱοῦ μου». Φοβερός λόγος, θεομητορικός λόγος, ἄρα μποροῦμε νά ποῦμε ''τριαδολογικός'' λόγος, λόγος δηλαδή τοῦ Θεοῦ. «Ἔρχονται οἱ ἐχθροί τοῦ Υἱοῦ μου». Καί ἔδωσε ὁδηγίες, ἡ ἴδια ἡ Παναγία παρακαλῶ, ὅσοι μοναχοί ἀντέχουν τό μαρτύριο νά κλεισθοῦν στόν πύργο τῆς Μονῆς Ζωγράφου καί νά ὁμολογήσουν Ὀρθοδοξία. Ὅσοι δέν ἀντέχουν, ἡ ἴδια ἡ Παναγία - καί ὅταν ἐπεμβαίνη ἡ Παναγία οἱ πάντες σιωποῦν -, ἡ ἴδια ἡ Παναγία τούς οἰκονόμησε καί τούς προέτρεψε, διά μέσου αὐτοῦ τοῦ ἀσκητοῦ, ὡς ἀγγελιοφόρου, νά κρυφθοῦν στό δάσος καί νά γλυτώσουν ἕως ὅτου περάση ὁ κίνδυνος.

Ποιός φαντάζεσθε ὅτι ἦταν ὁ κίνδυνος; Ἡ παπική λαίλαπα! Ποιοί ἦσαν οἱ ἐχθροί τοῦ Υἱοῦ Της καί Θεοῦ μας; Οἱ λατινόφρονες. Τό 1274 στήν Σύνοδο τῆς Λυών, πού ἐπιτραπήτω νά τήν ὀνομάσωμε ''Ληστρική Σύνοδο τῆς Λυών'', ὅπου προήδρευε ὁ αἱρετικός, μετά τό Σχίσμα δηλαδή, πάπας Γρηγόριος ὁ Ι´, ἀπεφασίσθη ἡ ἕνωσις-ὑποταγή τῆς Ὀρθοδοξίας εἰς τόν Παπισμό.

Τότε, ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Ἰωάννης Βέκκος (1275-1282), μαζί μέ τόν αὐτοκράτορα Μιχαήλ τόν Η´ τόν Παλαιολόγο, προσπαθῶντας, ματαίως βέβαια,  νά ἐπιβάλλουν διά τῆς βίας τίς σατανικές ἀποφάσεις, ἦλθαν καί στό Ἅγιον Ὄρος, εἰς τήν Ἱερά Μονή Ζωγράφου, ἐννοεῖται μέ ἄγριες καί ἀπάνθρωπες διαθέσεις. Καί ὅμως, ὅπως ἤδη ἐπιγραμματικά ἀνεφέραμε εἰς τήν ἀγάπη σας, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ἡ ἴδια ἡ Παναγία ἔδωσε, διά μέσου τῆς εἰκόνας Της, δύο εἰδῶν ὁδηγίες, τίς κατ᾽ ἀκρίβειαν καί τίς κατ᾽ οἰκονομίαν. Ὧδε ἡ θεομητορική διάκρισις! Εἴκοσι ἕξ πατέρες πού ἠκολούθησαν τήν ἀκρίβεια, εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα νά καοῦν μέσα εἰς τόν πύργο τῆς Μονῆς. Ἔτσι, ἐκτός τοῦ ὅτι ἁγίασαν οἱ ἴδιοι, ἔγιναν ἀπόρθητο πνευματικό ἀνάχωμα στήν πλήμμυρα τῆς κακοδοξίας τοῦ Παπισμοῦ, ἀλλά καί στόν χωρίς ὑπερβολή γενιτσαρισμό τῶν ἰδικῶν μας λατινοφρόνων προδοτῶν τῆς Ὀρθοδοξίας. Οἱ ὑπόλοιποι μοναχοί, ἐννοεῖται, συνέχισαν τήν μοναχική ζωή τῆς μετανοίας μετά τό πέρας τοῦ κινδύνου.

Σεβαστή Γερόντισσα, διαφυλάσσεται εἰς τήν Μονή σας τό πνευματικό ἀλεξικέραυνο πού λέγεται Παναγία Παραμυθία. Ἤδη, τό ἀξιοποιεῖτε ἀναμφισβήτητα πρός δόξαν Θεοῦ καί ὠφέλεια ψυχῶν.

Μπροστά λοιπόν σέ αὐτήν τήν πραγματικότητα, ἀλληλοπλέκονται καί ἀλληλοπεριχωροῦνται ἡ θεομητορική εὐλογία καί ἡ ἀνθρωπίνη προσπάθεια γιά τήν κατάκτησι τοῦ ὄντως ἐφετοῦ. Ἐμεῖς οἱ χοϊκοί, τί εἴπωμεν καί τί λαλήσωμεν; Μᾶλλον ἁρμόζει ἡ εὔλαλος σιωπή. Ναί, σιωποῦμε ἐμεῖς οἱ ἀδύναμοι ἄνθρωποι, διότι ἰλιγγιοῦμε μπροστά εἰς τό μέγεθος τῶν βασιλικῶν Της δωρεῶν.

Ὅμως, ἐάν ἐμεῖς σιωπήσωμε, οἱ λίθοι κεκράξονται. Καί ἐν προκειμένῳ, τόν «λόγον» λαμβάνουν, ὄχι μόνον οἱ πέτρες, πού ἐλαξεύθησαν καί ᾠκοδομήθησαν ἐν προσευχῇ. Οἱ λίθοι οἱ ὁποῖοι ἐκ τοῦ ἀρχικοῦ αὐτοῦ θεμελίου κραυγάζουν στεντορείᾳ τῇ φωνῇ ὅτι ἐφεξῆς εἰς τόν τόπον αὐτόν θά τρυγῆται τό γλυκύτατον μέλι τῆς ἡσυχίας, μά καί θά διασφαλίζεται ἀκεραίως τό  ἄδολον γάλα τῆς ὁμολογίας. Τόν λόγον λοιπόν τώρα λαμβάνουν - ὦ θαῦμα παράδοξον καί πρωτοφανές! -, καί μάλιστα ὄχι τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἀλλά ἐν τῷ παρελθόντι ἔτει 2013, πέρυσι δηλαδή, τά πετεινά τοῦ οὐρανοῦ!

Ἔφθασε λοιπόν ἐδῶ, πρός εὐλογίαν καί διά ὀλιγοήμερον παραμονήν, ἡ ἱερά εἰκών τῆς Μητέρας μας ἐκ τῶν Ἁγίων Τόπων. Ὅμως, τόσον ἀνεπαύθη ἡ πανάχραντος παρουσία Της, εἰς τήν βίγλα αὐτή τοῦ οὐρανοῦ, ὥστε δέν ἠθέλησε πλέον νά ἐπανακάμψη. Καί γιά νά μή φανῆ εἰς τούς θνητούς ὅτι ὑποκρύπτεται ἀνθρωπίνη τις ἐνέργεια, ὅτι δηλαδή αἷμα καί σάρξ ἐμποδίζει τήν ἐπιστροφή τοῦ πρωτοτύπου, ἡ παραμυθητική Της θέλησι ηὐδόκησεν ὥστε αὐτή αὕτη ἡ ἄλογος φύσις τῶν πτηνῶν νά σχηματίση οὐρανία καί ἀναρίθμητη ἐπιδημία. Ἠθέλησε νά μελωδήσουν ἰσάγγελον μελωδίαν ψάλλουσαν τό πρῶτον, γιά πρώτη φορά, μέσα ἀπό τά εὔλαλα τιτιβίσματα τήν ἱεράν ἀκολουθίαν. Ποίαν ἱεράν ἀκολουθίαν; Τήν ἀκολουθίαν τῆς ἐνθρονίσεώς Της. Ναί, χωρίς ὑπερβολή, τῆς ἐνθρονίσεώς Της εἰς τόν μαρμαρυγῆ θρόνον τοῦ Καθολικοῦ τοῦ ἱεροῦ Της Ναοῦ.

Τῷ ὄντι θέαμα ξενοπρεπές καί ἄκουσμα μεθόριον φερόμενον ἀντιφωνικῶς καί ἀσιγήτως μεταξύ οὐρανοῦ καί γῆς! Θά ἠμποροῦσε προφανῶς κανείς, ἐάν ἦτο γνώστης τῆς ἑλληνικῆς ὀρνιθοπανίδος, γνώστης τῶν πτηνῶν τῆς Ἑλλάδος δηλαδή, νά γνωρίση πλεῖστα ὅσα, ἐκ ''τῶν ὧν οὔκ ἔστιν ὄντως ἀριθμός'', εὔλαλα πετούμενα καί εἰς τίς αὐλές τούτου τοῦ Ἡσυχαστηρίου ἐπαναπαυόμενα.

Καί ἐν παρενθέσει, ἄς ἀναρωτηθῶμεν: Πόσον ἄραγε θά ἐζημιώθησαν καί κατόπιν ἴσως μέ κρωγμούς θά ἐθρήνησαν τήν ἀπουσία τους ὅσα εὐλογημένα ἐκ τῶν 436 εἰδῶν πτηνῶν, πού ὑπάρχουν εἰς τήν πατρίδα μας κατά τούς εἰδικούς, ἀπουσίαζαν κατά τίς ὑπερκόσμιες ἐκεῖνες στιγμές ἀπό τήν πρωτόγνωρη σύναξί τους; Ὄντως θέαμα ἔκπαγλον (πολύ ὄμορφον) καί ἀποκαλυπτικόν! Ἀπό τήν μία, ἄνθρωποι συνόμιλοι τῶν ἀσωμάτων ταγμάτων (οἱ μοναχές) καί ἅγιοι ἄγγελοι, ἀοράτως παρόντες, ἀναμέλπουν δοξολογίαν πρός τήν τιμιωτέραν τῶν Χερουβείμ, ὥστε νά ἀποδώσουν, ὅσον τό δυνατόν τά εὐχαριστήρια γιά τήν παρ᾽ ἐλπίδα ἐπίσκεψι. Καί, ἀπό τήν ἄλλη πλευρά, τά σμήνη τῶν πτερωτῶν ἀγγελιοφόρων μεταφέρουν ἐπί πτερύγων ἀνέμων τό παρθενικό μήνυμα τῆς πανυπερευλογημένης παρουσίας Της. «Αὕτη ἡ κατάπαυσίς μου εἰς αἰῶνα αἰῶνος...!» «Ὧδε κατοικήσω ὅτι ᾑρετισάμην αὐτήν ταύτην τήν ἱεράν μου Μονήν». Γεγονότα δηλαδή πού ἀναμφισβήτητα συγκλονίζουν τήν ψυχή καί ἀντικειμενικῶς καταγράφουν τήν ἱστορία.

Ἀλλ᾽ ὑφίσταται τρανώτερον θαῦμα, μά καί ἐκτυπώτερον σημεῖον ἀπό τό ὅτι ἐξελέξατο ἡ ἰδία ἡ Παραμυθία τό ἱερόν τοῦτο Ἡσυχαστήριον; Ὅτι ᾑρετίσατο αὐτό, ἐπροτίμησε δηλαδή αὐτό, εἰς κατοικίαν τοῦ ἐκτυπώματος Ἑαυτῆς, τῆς ἱερᾶς Της δηλαδή εἰκόνος; Ὑπάρχει ψυχή λογική πού θά ἀρνηθῆ ποτέ, ὅτι εἰς τήν τορνευθεῖσαν διά Πνεύματος κυψέλην αὐτήν τῆς Χάριτος «πᾶν γόνυ κάμψει καί πᾶσα γλῶσσα ὁμολογήσει» ὅτι ἡ κυρία Θεοτόκος, ἡ ἐπονομαζομένη Παραμυθία, θέλει προστατεύει ἀκαταπαύστως καί διηνεκῶς ταύτην τήν ἐν Χριστῷ ἀδελφότητα, ἀλλά καί κάθε εὐλαβῆ προσκυνητή, ὁ ὁποῖος υἱκῶς θά προστρέχη εἰς τήν Χάριν τῶν δύο πλέον αὐτῶν εἰκόνων πού εὑρίσκονται ἐδῶ;

Ἐν κατακλεῖδι δέ, ἄς θέσωμε ἁπλῶς τό ἐρώτημα: Μήπως ὁ τρόπος τῆς ἀφίξεως καί κυρίως τῆς παραμονῆς τῆς Παναγίας μᾶς ἀνάγη ἄραγε εἰς τό θαυμάσιο καί ὑπερφυές ἱστορικό τῆς θαυματουργοῦ εἰκόνος τῆς Παναγίας τῆς Ὁδηγητρίας (τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ξενοφῶντος); Δέν θά τό ἀναλύσωμε. Ἄς ἀναρωτηθῶμεν. Ἀλλά, τί ἔτι λαλήσωμεν ἐνώπιον τοῦ θάμβους τῆς θεομητορικῆς Της μορφῆς; Τοῦτο μόνον ἐν κατακλεῖδι υἱκῶς ἄς ψελλίσωμε, ὄντες βέβαιοι ὅτι ἡ Παναγία Παραμυθία, ἡ πολυφθόγγως εὐλαλοενθρονισθεῖσα, δέν προσμετρᾶ τό ἀποτέλεσμα, ἀλλά μητρικῶς ἀποδέχεται τήν καρδιακή τῶν τέκνων Της διάθεσι.

Χαῖρε Παραμυθία, ἡ πολυγλώττως ἐνθρονισθεῖσα,

Χαῖρε ὑπερκοσμίως ἡ δεχθεῖσα ὑπολαΐδαν

Χαῖρε βιοτῆς ἀργαλέου ἀνάψυξις,

Χαῖρε ἱερῶς τρανωθεῖσα τοῖς πέρασι,

Χαῖρε ἡδυμόλπων πτερωτῶν ἡ προσέλκυσις

Χαῖρε τοῦ νοός γλυκασμός καί μετάβασις,

Χαῖρε Σόν ἐκτύπωμα κατηρτίσθη ἐν Σιών,

Χαῖρε νῦν τό ἔθνος ἐπευλογοῦσα τῶν Ρωμηῶν,

Χαῖρε Θεοτόκε Παραμυθία.

Ἀμήν.

Ἀρχιμανδρίτης Ἀρσένιος Κατερέλος, Ἡγούμενος Ἱ. Μονῆς Ἁγίου Νικολάου Δίβρης Φθιώτιδος

Ἑσπερινή ὁμιλία εἰς τό Ἱερόν Ἡσυχαστήριον Μοναζουσῶν

  Ἁγ. Γεωργίου & Παναγίας Παραμυθίας Ἀνύδρου Γιαννιτσῶν - 20/1/2014