ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΚΑΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ,
ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΩΝ ΦΕΣΤΙΒΑΛΣ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΩΝ
ΜΕ ΑΝΑΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ,
Β. Χαραλάμπους, Θεολόγου
(Θεατρικά και κινηματογραφικά δρώμενα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο με ομοφυλοφιλική θεματολογία προάγουν τα «πάθη ατιμίας» )
Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου
_______________
Στα πλαίσια των Pride Festivalς
σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, προβάλλονται κινηματογραφικά έργα με
ομοφυλοφιλική θεματολογία, αλλά και σε κάποια επιχειρούνται θεατρικά
δρώμενα με σχετική θεματολογία. Γιατί τέτοια κατάντια; Αντί τα
κινηματογραφικά δρώμενα, να είναι αγωγή εις το αγαθό, θα οδηγούν σε
«πάθη ατιμίας»;
Στην
προκειμένη περίπτωση τα κινηματογραφικά τούτα «δρώμενα», θα είναι
κινηματογραφικές αφηγήσεις «παρά φύσιν» πράξεων. Ποια λοιπόν αγωγή θα
προσφέρουν στον θεατή; Τα κινηματογραφικά τούτα δρώμενα είναι μια η
‘’αφηγηματική’’ διαδρομή, που αφορά τη ζωή ομοφυλοφίλων. Πόσο
ψυχοφθόρα είναι τέτοια θεατρικά και κινηματογραφικά αυτά έργα;
Στα πλαίσια λοιπόν κάποιων Pride Festivalς,
επιχειρούνται θεατρικά δρώμενα, στα οποία αναλύεται η ζωή των
ομοφυλοφίλων. Ο φιλόσοφος Αριστοτέλης στο έργο του «Περί ποιητικής»,
ορίζοντας την τραγωδία αναφέρει ότι «έστιν ουν μίμησις πράξεως
σπουδαίας και τελείας…». Ποιάς πράξεως τελείας εστίν μίμησις το
θεατρικό τούτο «δρώμενο»; Μίμησις αναισχύντου πράξεως; Για να
καταλήξει ο αρχαίος φιλόσοφος «περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων
κάθαρσιν» (τον αποκαθάρει -τον θεατήν- από παρόμοια ψυχικά
συναισθήματα). Αποκαθάρουν τον θεατήν ή το αντίθετο, τα παρόμοια ψυχικά
συναισθήματα, εξαίρουν πράξεις αναισχύντους;
Είναι
γνωστός ο παιδαγωγικός χαρακτήρας του καλού κινηματογράφου, καθώς
επίσης και το παιδαγωγικό των χαρακτήρων, όταν φυσικά οι πρωταγωνιστικοί
ρόλοι, το καλό ήθος προβάλλουν, καθότι υπάρχει ταύτιση των
πρωταγωνιστικών ρόλων με τον θεατή (αν εξαιρέσει κανείς τη Μπρεχτική
αποστασιοποίηση** που και αυτή όμως αλλοτρόπως, έχει το δικό της
«διδακτικό» περιεχόμενο σαν θεατρικός τρόπος, μη επιδεχόμενη σκηνική
αμφισβήτηση). Στην προκειμένη περίπτωση όπου τα θεατρικά τούτα
«δρώμενα», θα είναι θεατρικές αφηγήσεις «παρά φύσιν» πράξεων, ποια
αγωγή θα προσφέρουν στον θεατή;
Δεν
θα είναι μόνο για τον θεατή ψυχοφθόρα η ενσάρκωση των παρά φύση ρόλων,
αλλά και για τον ηθοποιό. Η θεατρική μέθοδος Στανισλάφσκι, όπως
αναφέρει ο Μελ Γκόρτον, στο βιβλίο του «Η μέθοδος Στανισλάφσκι», αφορά
τη λεγόμενη «δημιουργία χαρακτήρων» ή απλά ο ηθοποιός «να ζει το ρόλο
του». Ο Στανισλάφσκι τότε στο Θέατρο Τέχνης Μόσχας, δίδασκε τους
ηθοποιούς να χρησιμοποιούν τις μνήμες για να εκφράσουν τα φυσικά τους
συναισθήματα επί σκηνής.
Είναι
άξιο αναφοράς ότι σε κάποιες περιπτώσεις, που οι ηθοποιοί
χρησιμοποιούσαν τη λεγόμενη «συναισθηματική μνήμη» επί σκηνής
παρουσιάστηκαν συμπτώματα υστερίας στους ηθοποιούς, γεγονός που
προβλημάτισε και τον ίδιο τον Στανισλάφσκι, με αποτέλεσμα να αναζητήσει
μεθόδους λιγότερο επώδυνες. Τώρα που η αφηγηματική διαδρομή, θα αφορά
τη ζωή των ομοφυλοφίλων, πόσο ψυχοφθόρα θα είναι η ενσάρκωση τέτοιων
ρόλων;
Με
ένα θεατρολογικό «δρώμενο» θα απαντήσουμε, και στην επιβολή
«νόμων-ανόμων» από κυβερνητικής πλευράς στο θέμα των ομοφυλοφίλων. Το
1972 πραγματοποιήθηκε Πανευρωπαϊκή συνάντηση θεατρολόγων, σκηνοθετών,
παιδαγωγών κ.ά., τόσο Δυτικοευρωπαίων όσο και Ανατολικοευρωπαίων (με
βάση την τότε πολιτική διάκριση). Κατά τη συνάντηση αυτή ο Σοβιετικός
Ταΐρωφ, ανέφερε ότι «στη Σοβιετική Ένωση έχουμε τους καλύτερους
σκηνοθέτες και θεατρικούς συγγραφείς». Απάντησε αποστομωτικά Άγγλος
θεατρολόγος με τα εξής λόγια «στην Αθήνα δημιουργήθηκε το θέατρο και όχι
στη Σπάρτη. Μόνο ένας λαός που αντιτάσσει το νόμο της ηθικής απέναντι
στην πολιτική εξουσία μπορεί να γράψει ένα θεατρικό έργο σαν την
Αντιγόνη του Σοφοκλέους». Απλά να υπενθυμίσουμε σε αυτούς που
προσπαθούν και θεσμικά να αλλάξουν τα Ορθόδοξα ήθη αυτού του λαού, ότι η
Αντιγόνη παρά την απαγόρευση του Κρέοντα, ενταφιάζει το νεκρό αδελφό
της Πολυνείκη, αψηφώντας τους Κρεόντειους νόμους.
Ταιριάζει
απόλυτα εδώ τα θεατρικά και κινηματογραφικά ‘’δρώμενα’’ που προάγουν τα
«πάθη ατιμίας», η συνηθισμένη φράση που απαντάται στους αρχαίους Έλληνες τραγικούς «Ω νυξ μέλαινα», καθότι ‘’νύξ μέλαινα’’ παθών αλλοτρίων είναι τα ‘’δρώμενά’’ τους.
*«Ω νυξ μέλαινα» - συνηθισμένη φράση στους αρχαίους Έλληνες τραγικούς.
**Μπρεχτική αποστασιοποίηση – θεατρικό είδος που αποστασιοποιεί τον θεατή από το θεατρικό δρώμενο.
*** Οι φράσεις «πάθη ατιμίας», «παρά φύσιν» πράξεις και «αναίσχυντες πράξεις» είναι παρμένες από Επιστολές του Αποστόλου Πάυλου.
