ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΕΣ ΑΠΟΡΙΕΣ
Προγαμιαῖες σχέσεις, ἀποδεκτές ἤ ἁμαρτία;
"Εις πτώσιν και ανάστασιν..."
Αρχιμ. Αθηναγόρα Καραμαντζάνη
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ: ΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ Ο ΚΗΠΟΣ ΤΩΝ ΤΕΡΨΕΩΝ
Το θέμα το οποίον εξετάζεται στον τόμο αυτόν είναι από εκείνα που
δημιουργούν σοβαρούς προβληματισμούς σε κάθε εποχή. Στην εποχή μας όμως ο
προβληματισμός έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις, τις δε τελευταίες
ημέρες και εντός του εκκλησιαστικού χώρου. Είναι πολύ κρίσιμο, αλλά και
πολυσύνθετο. Για την Εκκλησία όμως του Χριστού μη διαπραγματεύσιμο. Για
την Εκκλησία το θέμα θεωρείται κλειστό και λελυμένο. Έχει ωστόσο τις
διάφορες πλευρές του, θεολογική, ηθική, ψυχολογική, κοινωνιολογική και
βιολογική, από τις οποίες μπορεί καθένας να το προσεγγίσει, προς κοινήν
ωφέλεια και θρίαμβο της αληθείας.
Στον
τόμο αυτόν επιχειρείται αυτή η πολύπλευρη προσέγγισις, από πρόσωπα με
γνώσι, επιστημοσύνη, αλλά και πολυετή πολύτιμη πείρα, στα θέματα των
προγαμιαίων σχέσεων.
Σ'
αυτόν τον μεγάλο πλούτο, ας μας επιτραπή να προσθέσουμε κι εμείς τον
πνευματικό οβολό μας, ως τα δύο εκείνα λεπτά της χήρας και ως ελαχίστη
συμβολή στην όλη προσπάθεια.
Το ζήτημα των γενετησίων σχέσεων θεωρείται «κλειδί» για την όλη ύπαρξι του ατόμου. Θα ελέγαμε ότι «κείται εις πτώσιν και ανάστασιν πολλών»
(Λουκ. 2:34) και «λίθος προσκόμματος». Και τούτο γιατί μπορεί να
αποτελέση για τον άνθρωπο αιτία ευτυχίας και προόδου ή παράγοντα
δυστυχίας και απωλείας και «εν τω νυν αιώνι και εν τω μέλλοντι».
Είναι
γεγονός ότι το γενετήσιο ένστικτο εδόθη στον άνθρωπο από τον Δημιουργό
ως δωρεά, προς συνέχισι του δημιουργικού έργου Του επί της γης. Η Αγ.
Γραφή από την πρώτη στιγμή της δημιουργίας του ανθρώπου υποδηλώνει την
ύπαρξι και λειτουργία του (Γεν. 1:27).
Έχει δε λεχθή ότι «το
ένστικτο μπορεί να θεωρηθή για τον άνθρωπο το δυναμικό στοιχείο της
ψυχής του, που έχει ορισθή να του συμπαρίσταται από την στιγμή που
ενεργοποιείται ο εγκέφαλός του μέχρις ότου αυτός παύση να λειτουργή».
Εμείς, σύμφωνα με το πνεύμα της Αγ. Γραφής και των Πατέρων της
Εκκλησίας, χωρίς να το υποτιμούμε, δεν το υπερτονίζουμε, ούτε το
θεοποιούμε, καθώς θέλει ο φροϋδισμός ή πανσεξουαλισμός των ημερών μας,
αποδίδοντας μία παντοδυναμία και διδακτορία στο λίμπιντο. Δεν
το αυτονομούμε από την όλη ψυχοσωματική ενότητα κατά τρόπο
μανιχαϊστικό, αλλά το εντάσσουμε μέσα σε όλα εκείνα τα βιολογικά και
ψυχοπνευματικά πλαίσια του ανθρώπινου είναι, σαν κάτι που πρέπει να
λειτουργή εν συνεργασία με όλες αυτές τις δυνάμεις του ανθρώπου και
προπαντός με την ελευθερία του, ως υπηρέτης της ζωής. Η μηχανιστική
αντίληψις της λειτουργίας του σεξουαλικού ενστίκτου αδικεί τον άνθρωπο,
υποβιβάζοντας τον στην τάξι του ζώου.
Δεχόμεθα
ότι πρόκειται περί ενός δυναμικού ενστίκτου, το οποίο επηρεάζει σοβαρά
τον άνθρωπο καθ' όλη την διάρκεια της ζωής του, παίζοντας πολλές φορές,
καθώς ελέχθη, ένα αποφασιστικό ρόλο.
Είναι
αξιοσημείωτο ότι ο άγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς προλαμβάνοντας τους
ψυχολόγους και παιδαγωγούς αιώνες πριν, λέγει ότι η γενετήσια λειτουργία
παρουσιάζει τις πρώτες εκδηλώσεις της ήδη από την βρεφική ηλικία. «Αι προς τεκνογονίαν φυσικαί κινήσεις, επισημαίνουσιν, υπομαζίοις έτ' ούσι τοις παισί».
Επικεντρώνοντας
την εξέτασί μας στην πνευματική πλευρά του προβλήματος, παρατηρούμε ότι
η εξώγαμη δραστηριότης του ανθρώπου, ως συνιστώσα, κατά τον νόμον του
Ευαγγελίου, σαφή παράβασι και αμαρτία, επιφέρει, κατά τρόπο συνήθως
εντυπωσιακό, σοβαρώτατο κλονισμό στις τρεις σχέσεις που διέπουν τον
άνθρωπο: προς τον Θεό, τον πλησίον και τον εαυτό του. Θα μπορούσε κανείς
να πη ότι η προσωπικότης κυριολεκτικώς αποδιοργανώνεται. Τούτο δεν
είναι μια θεωρητική τοποθέτησις, αλλά απόσταγμα της μικράς προσωπικής
μας πείρας ως πνευματικού, και της μακράς πείρας σπουδαίων πνευματικών
πατέρων και καθοδηγητών, οι οποίοι υπηρέτησαν και υπηρετούν τον άνθρωπο
και μάλιστα τον νέο.