ΝΗΠΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ
(β' μέρος)
Ὅσιος Φιλόθεος ὁ Σιναΐτης
Μικρή Φιλοκαλία
3. Εἶναι πολύ σπάνιο νά βρεῖς (ἀνθρώπους) πού το λογιστικό τους ἡσυχάζει (δέν πολεμεῖται ἀπό ἐμπαθεῖς λογισμούς). Τοῦτο συμβαίνει μόνο σ' ἐκείνους πού μέ τόν τρόπο αὐτό προσπαθοῦν νά προσελκύουν τή θεία χάρη καί ἐνίσχυση. Ἐάν, λοιπόν, θέλουμε νά ἀκολουθοῦμε τήν κατά Χριστόν φιλοσοφία, δηλαδή τό νοητό ἀγώνα μέ τή φύλαξη του καί τή νήψη, ἄς ἀρχίσουμε τήν ὁδό αὐτήν μέ ἐγκράτεια ἀπό τά πολλά φαγητά, λαμβάνοντας μέ μέτρο, κατά τή δύναμή μας, τήν τροφή και τό ποτό μας. Ἄς λέγεται, λοιπόν, ἡ νήψη εὔλογα ὁδός πού ὁδηγεῖ στήν οὐράνια βασιλεία, καί στήν μέσα μας (Λουκ. ιζ' 21) καί στή μέλλουσα·
(ἄς λέγεται) καί νοητός ἀγώνας καί ἐργασία, ἀφοῦ καθαρίζει κάι φωτίζει τόν σκοτισμένο ἀπό τούς ἐμπαθεῖς λογισμούς νοῦ καί τόν ὁδηγεῖ ἀπό τήν ἐμπάθεια στήν ἀπάθεια. Μοιάζει μέ μιά φωτεινή θυρίδα, ἀπ' τήν ὁποία εἰσδύοντας ὁ Θεός, φανερώνεται στό νοῦ.
4. Ὅπου ὑπάρχει ταπείνωση καί μνήμη Θεοῦ πού στηρίζεται στή νήψη καί τήν προσοχή (τοῦ νοῦ) καί προσευχή συνεχής πού στρέφεται ἐναντίον τῶν (νοητῶν) ἐχθρῶν, ἐκεῖ βρίσκεται ὁ τόπος τοῦ Θεοῦ (προβλ. Γέν. κη'16-17)· δηλαδή ὁ οὐρανός τῆς καρδιᾶς (τοῦ ἀνθρώπου), στόν ὁποῖο ἡ δαιμονική φάλαγγα φοβᾶται νά παραμείνει, ἀφοῦ κατοικεῖ στόν τόπο αὐτό ὁ Θεός.
5. Τίποτε ἄλλο δέν ἐπιφέρει περισσότερη σύγχυση, ὅσο ἡ πολυλογία, καί τίποτε ἄλλο δέν εἶναι φαυλότερο ἀπ' τήν ἀκράτητη γλώσσα, ἡ ὁποία μπορεῖ νά ταράξει τήν ἤρεμη κατάσταση τῆς ψυχῆς. Ὅσα οἰκοδομοῦμε κάθε μέρα, τά γκρεμίζει (προβλ. Γαλ. β' 18) καί ὅσα μαζεύουμε μέ κόπο ἡ ψυχή μέ τήν πολυλογία τά σκορπίζει. Τί, λοιπόν, χειρότερο ὑπάρχει ἀπό τήν ἀκράτητη γλώσσα (πολυλογία); Εἶναι ἀσυγκράτητο κακό (Ἰακ. γ' 8). Πρέπει, λοιπόν, νά τῆς βάλουμε κάποια ὅρια, νά τῆς ἐπιβληθοῦμε καί νά τήν συγκρατήσουμε, ὥστε νά λέγει μόνον τά ἀπαραίτητα· καί ποιός μπορεῖ νά ὐπολογίσει τήν ψυχική ζημιά πού προκαλεῖται ἀπ' τήν πολυλογία;
6. Πρώτη πύλη πού εἰσάγει στή νοητή Ἱερουσαλήμ, δηλαδή στήν προσοχή τοῦ νοῦ (στήν νήψη), εἶναι
(ἄς λέγεται) καί νοητός ἀγώνας καί ἐργασία, ἀφοῦ καθαρίζει κάι φωτίζει τόν σκοτισμένο ἀπό τούς ἐμπαθεῖς λογισμούς νοῦ καί τόν ὁδηγεῖ ἀπό τήν ἐμπάθεια στήν ἀπάθεια. Μοιάζει μέ μιά φωτεινή θυρίδα, ἀπ' τήν ὁποία εἰσδύοντας ὁ Θεός, φανερώνεται στό νοῦ.
4. Ὅπου ὑπάρχει ταπείνωση καί μνήμη Θεοῦ πού στηρίζεται στή νήψη καί τήν προσοχή (τοῦ νοῦ) καί προσευχή συνεχής πού στρέφεται ἐναντίον τῶν (νοητῶν) ἐχθρῶν, ἐκεῖ βρίσκεται ὁ τόπος τοῦ Θεοῦ (προβλ. Γέν. κη'16-17)· δηλαδή ὁ οὐρανός τῆς καρδιᾶς (τοῦ ἀνθρώπου), στόν ὁποῖο ἡ δαιμονική φάλαγγα φοβᾶται νά παραμείνει, ἀφοῦ κατοικεῖ στόν τόπο αὐτό ὁ Θεός.
5. Τίποτε ἄλλο δέν ἐπιφέρει περισσότερη σύγχυση, ὅσο ἡ πολυλογία, καί τίποτε ἄλλο δέν εἶναι φαυλότερο ἀπ' τήν ἀκράτητη γλώσσα, ἡ ὁποία μπορεῖ νά ταράξει τήν ἤρεμη κατάσταση τῆς ψυχῆς. Ὅσα οἰκοδομοῦμε κάθε μέρα, τά γκρεμίζει (προβλ. Γαλ. β' 18) καί ὅσα μαζεύουμε μέ κόπο ἡ ψυχή μέ τήν πολυλογία τά σκορπίζει. Τί, λοιπόν, χειρότερο ὑπάρχει ἀπό τήν ἀκράτητη γλώσσα (πολυλογία); Εἶναι ἀσυγκράτητο κακό (Ἰακ. γ' 8). Πρέπει, λοιπόν, νά τῆς βάλουμε κάποια ὅρια, νά τῆς ἐπιβληθοῦμε καί νά τήν συγκρατήσουμε, ὥστε νά λέγει μόνον τά ἀπαραίτητα· καί ποιός μπορεῖ νά ὐπολογίσει τήν ψυχική ζημιά πού προκαλεῖται ἀπ' τήν πολυλογία;
6. Πρώτη πύλη πού εἰσάγει στή νοητή Ἱερουσαλήμ, δηλαδή στήν προσοχή τοῦ νοῦ (στήν νήψη), εἶναι
- ἡ ἐν γνώσει σιωπή τοῦ στόματος, ἔστω κι ἄν ὁ νοῦς δέν ἡσυχάζει ἀκόμα.
- Δεύτερη πύλη εἶναι ἡ μέ μέτρο ἐγκράτεια τῶν τροφῶν καί τῶν ποτῶν.
- Τρίτη εἶναι ἡ ἀδιάλειπτη μνήμη καί μελέτη τοῦ θανάτου, πού καθαρίζει τό νοῦ καί τό σῶμα.
(συνέχεια...)
Πηγή: Μικρή Φιλοκαλία (2), Εὐάγγελου Γ. Καρακοβούνη, Θεολόγου
Γιά τό διαδίκτυο, πληκτρολόγηση-δημοσίευση:
ΙΣΓΟΛΟΓΙΟΝ ΚΑΙΟΜΕΝΗ ΒΑΤΟΣ http://kaiomenivatos.blogspot.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου