Εάλω Θεσσαλονίκη
(29 Μαρτίου 1430)!
Εάλω Θεσσαλονίκη και σήμερα;...
Εάλω Θεσσαλονίκη και σήμερα;...
«Ώ πικράς
αγγελίας, ώ συμφοράς απευκταίας, ώ
βαρυτάτου πάντων όσα ο χρόνος ήνεγκε (έφερε) δυσπραγήματος. Εάλω Θεσσαλονίκη,
φευ και υπέπεσε τοις εχθροίς η καλλίστη των πόλεων, ο της Δύσεως οφθαλμός, της
οικουμένης το άγαλμα (αγαλλίαση). …. Εξήρηται (κυριεύτηκε) των πόλεων η
αρχαιοτάτη και υμνουμένη πόλις επί σοφία και αρετή και πλούτω και πάσι τοις
αγαθοίς» (Αγίου Μάρκου Εφέσου του Ευγενικού, Εάλω Θεσσαλονίκη-Μονωδία επί τη
αλώσει της Θεσσαλονίκης, www.markoseugenikos.gr και www.theognosia.gr).
Ο Άγιος Μάρκος
ο Ευγενικός, ο Αστήρ της Εφέσου, θρηνεί με ποιητικό τρόπο την κατάληψη της
Θεσσαλονίκης από τους βαρβάρους Τούρκους το 1430.
Ο ιερός πατήρ
περιγράφει με πόνο ψυχής σκηνάς που φέρνουν στη μνήμη μας ανάλογα περιστατικά
που έλαβαν χώρα, έχοντας τους ίδιους πρωταγωνιστές, δηλαδή «το αιμοχαρές και
ακόλαστον έθνος» των Τούρκων, στη μαρτυρική μεγαλόνησο Κύπρο το 1974:
«Το αιμοχαρές
και ακόλαστον έθνος, που συνέρρευσε από παντού στη Θεσσαλονίκη, λεηλατούσε την
πόλη με την άδεια του αρχηγού (Μουράτ του Β’). Έτσι ακάθαρτος βάρβαρος χόρευε
πάνω σε άγια ιερά. Έριχναν κατά γης άγιες εικόνες. Σεμνές παρθένες αποσπούνταν
από τα μοναστήρια τους και γίνονταν παίγνιο στους ακόλαστους βαρβάρους που τις
εξευτέλιζαν… Νήπια στην αγκαλιά της μητέρας τους σφάζονταν από τους βαρβάρους
που τους κινούσε άλλοτε η οργή και άλλοτε η ζωώδης ασέλγεια... Τους αγίους και
θεοφιλείς μοναχούς, αυτούς που να τους κοιτάζει κανείς ντρεπόταν, ειδικά αυτούς
τους διαπόμπευαν περισσότερο από τον καθένα. Γλύτωσε από τις συμφορές ο
αρχιερεύς της πόλεως, επειδή είχε εγκαταλείψει τον βίο πριν από λίγο καιρό (ο
άγιος Συμεών ο μυσταγωγός κοιμήθηκε την 15ην Σεπτεμβρίου 1429).
Στ’αλήθεια θα τον έκοβαν σε μικρά κομμάτια με τα δόντια τους οι αγριάνθρωποι
(Τούρκοι)... Το νεκρό σώμα του το έβγαλαν από τον τάφο με παράλογη μανία, το
ντρόπιασαν όσο μπορούσαν και το πέταξαν, επειδή και αυτό τους υποβάλλει να
κάνουν ο πατέρας τους διάβολος, να σκάβουν τους τάφους. Αλίμονο για το μέγεθος
των συμφορών, σε ποιο τέλος κατάντησαν οι Χριστιανοί. Δεν θέλουν πλέον να
συγκρατήσουν τους εαυτούς τους τα φονικά θηρία (οι Τούρκοι), αλλά σκέπτονται να
εξαφανίσουν όλο το γένος των Χριστιανών και να γίνουν κύριοι όλων των επί γης
και ίσως πετύχουν αυτό».
Τι έκαμαν όμως
οι Λατίνοι που διοικούσαν την Θεσσαλονίκη; Εγκατέλειψαν με τα πλοία τους την
πόλη. «Τέτοιους λοιπόν υπερασπιστές, γράφει ο άγιος, έτυχε να έχει η θαυμαστή
αυτή πόλη».
Μετά τη
δραματική περιγραφή της αλώσεως, ερωτά ο άγιος «από πού προήλθε το μεγάλο αυτό
κακό και ποια υπήρξε η αιτία της τόσο μεγάλης εγκαταλείψεως, και απαντά ευθύς
αμέσως:
«Η ραθυμία και η αμέλεια των καθηκόντων. Επειδή αυτή συνηθίζει να
κατασκευάζει μέσα στις ψυχές τις αμαρτίες, στα σώματα τις αρρώστιες, στα έθνη
τους πολέμους, στις πολιτείες τις επαναστάσεις, στις πόλεις τις αλώσεις και
τους εξανδραποδισμούς».
Λέγοντας αυτά ο άγιος Μάρκος είναι επίκαιρος και
σήμερα. Αλήθεια τι συμβαίνει σήμερα στη Θεσσαλονίκη 586 έτη από την κατάληψή
της από τους βαρβάρους Τούρκους και 104 έτη από την απελευθέρωσή της;
1)
Ο Δήμαρχος της πόλεως καθιέρωσε ετήσια παρέλαση υπερηφάνειας για τους
κιναίδους, τους οποίους μάλιστα παντρεύει και ετοιμάζει με γοργούς ρυθμούς φούρνους για νεκρούς.
2)
Η Θεολογική Σχολή φιλοξενεί εδώ και δεκαετίες τζαμί στο κτήριό της και
ετοιμάζεται να εισαγάγει ισλαμικές σπουδές.
3)
Ο αρχαιότερος βυζαντινός ναός των Ασωμάτων και Αγίου Γεωργίου (Ροτόντα)
μετατρέπεται σε χώρο κοσμικών εκδηλώσεων και «επιτρέπεται να τελείται μια Θεία
Λειτουργία» μηνιαίως χωρίς βεβαίως να γίνεται Εσπερινός.
Αυτά
και πολλά άλλα, τα οποία καλούμεθα ν’αποκρούσουμε για ν’αποσπάσουμε ευλογίαν εξ
Ουρανού.
Περιοδικό: "ΑΣΤΗΡ ΤΗΣ ΕΦΕΣΣΟΥ", Mάρτιος 2016, Ἀρ. 53
Ὑπεύθυνος ὕλης: Μάριος Ἰ. Πηλαβάκης
Τόπος Ἐκδόσεως: Θεσσαλονίκη
