ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΖΩΗΣ ΥΠΑΚΟΗ ΚΑΙ ΘΛΙΨΕΙΣ (καί νουθεσία πρός ἱερωμένους) ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ

 ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΖΩΗΣ

 ΥΠΑΚΟΗ ΚΑΙ ΘΛΙΨΕΙΣ
(καί νουθεσία πρός ἱερωμένους)

 ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ

 

Παρόλα όμως αυτά θα σας πω ποιο είναι το μυστήριο της εν Χριστώ ζωής. Και το μυστήριο αυτό δεν είναι απόκρυφο, δεν είναι νέο, δεν το ανακάλυψα εγώ, αλλά είναι αρχαίο, αποτελεί διδαχή του Χριστού.
Το μυστήριο της εν Χριστώ ζωής είναι η αγάπη, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ταπείνωση. Αν ο άνθρωπος δεν ταπεινωθεί «έως σφόδρα», έτσι ώστε να θεωρεί τον εαυτό του χειρότερο από τα άλογα κτήνη, δεν θα κατανοήσει ποτέ το μυστήριο της πνευματικής ζωής, δεν θα δει το φως του Χριστού.

 

Και αυτό είναι η αρχή της ταπεινώσεως. Η αγάπη όμως είναι η ουσία της χριστιανικής ζωής. Η αγάπη είναι η βάση της θεολογίας. Διάφορες αντιλήψεις και απόψεις υπάρχουν σε πολλά θέματα και φαινόμενα της πνευματικής ζωής, αλλά αληθινός μέχρι τέλους είναι εκείνος, που έχει ως θεμέλιο την αγάπη του Θεού (καταρχήν Εκείνου προς εμάς και στη συνέχεια της δικής μας προς Εκείνον).
Για παράδειγμα, μερικοί θεωρούν την υπακοή ως προσφορά του ανθρώπου στον Θεό και θυσία του θελήματός του, που είναι βεβαίως και το πολυτιμότερο πράγμα στον άνθρωπο. Στην ουσία όμως πρέπει να εννοηθεί διαφορετικά. Τι μπορεί ο άνθρωπος να προσφέρει ως θυσία στον Θεό; Ο Θεός δεν έχει ανάγκη από τίποτε. Δεν θέλει θυσία, αλλά θέλει να φανερώσει σε μας το έλεός Του13 – αυτή είναι η [//171] επιθυμία Του. Όταν εμείς αποκόπτουμε το σαρκικό θέλημά μας χάριν υπακοής προς τον Θεό, χάριν εκπληρώσεως του θελήματός Του, τότε με την εκπλήρωση του θείου θελήματος γινόμαστε κοινωνοί της θείας ζωής. Η πράξη λοιπόν της εκούσιας αποκοπής του θελήματός μας καθιστά την ανάβασή μας λογική εκδήλωση της αγάπης μας προς τον Θεό. 

13 Ματθ. 9,13 και 12,7.

ΑΣΚΗΣΙΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ ‐ 98 ‐

 

Και η δυνατότητα αυτή της ελεύθερης και συνετής αναβάσεως, με τη συνέργεια βεβαίως της χάριτος, αποτελεί ευεργεσία προς εμάς και όχι θυσία δική μας προς τον Θεό.
Με αυτά όμως δεν εξαντλούνται όλα εκείνα που οφείλαμε ή μπορούσαμε να πούμε για την υπακοή. Σημαντικό για τη συνετή (σταδιακή) ανάβαση στην πνευματική ζωή είναι να εννοήσει κάποιος το μυστήριο της υπακοής ή της αποκοπής του ιδίου θελήματος. 

 

Το ίδιο ισχύει και για τις θλίψεις. Με τί θα εκφραζόταν άραγε η ελευθερία μας ή πώς θα την γνωρίζαμε, αν για την ανάβασή μας στον Θεό δεν απαιτείτο η διεξαγωγή αγώνα, που να συνδέεται με πόνους, θλίψεις, μόχθο κ.λ.π.; Ο Θεός όμως μας έδωσε ελευθερία, μας έδωσε και τη δυνατότητα να γνωρίσουμε τον εαυτό μας ευεργετημένο και προικισμένο με τόσα χαρίσματα. Μας έδωσε ταυτόχρονα και τη δυνατότητα να εκδηλώσουμε την ελευθερία μας, που εκφράζεται με την εκούσια υπομονή των θλίψεων. Έτσι λοιπόν η συνετή ψυχή, ανακαλύπτοντας μέσα από όλα αυτά τον εαυτό της προικισμένο, ευεργετημένο από τον Θεό με το υψηλότερο πνευματικό νόημα, χαίρεται στις θλίψεις και ευχαριστεί τον Θεό. Εκτιμά τις προαιρετικές θλίψεις ως πιο ευχάριστες από τις ακούσιες χαρές (το ίδιο γράφει και ο Μέγας Βασίλειος)14. Ο άνθρωπος με το θάνατό του μπορεί να φθάσει ως την έσχατη ή την ύψιστη βαθμίδα της αναβάσεως αυτής. [//172] Ο μακάριος Διάδοχος μιλώντας γι’ αυτό αναφέρει: «Τα όρια της τελικής αλλοιώσεως σε γλυκειά γεύση Θεού είναι να αποδέχεται κάποιος με χαρά το θλιβερό του θανάτου»15. Έτσι η ψυχή που αγαπά τον Θεό, κατανοώντας όπως πρέπει αυτό που τελείται μέσα της με άρρητο τρόπο, πανηγυρίζει και χαίρεται ακόμη και στην επιθανάτια αγωνία.  

Ο Θεός όμως, από άμετρη αγαθότητα και αγάπη προς τον άνθρωπο για τη σύνεση που έδειξε και όχι για τη θυσία που πρόσφερε, μας εμπλουτίζει με απείρως μεγαλύτερη δωρεά, μας καθιστά κοινωνούς της θείας ζωής Του. Ο Δημιουργός είναι ο μόνος Θεός. Αλλά δίνει και σε μας τη δυνατότητα κάποιας συμμετοχής στο έργο της δημιουργίας, πράγμα που προσιδιάζει κατ’ ουσία μόνο σε Εκείνον. Η πρωταρχική εκδήλωση αυτού συνίσταται στο ότι εμείς οι ίδιοι έχουμε την αμεσότερη συμμετοχή στο έργο της αναγεννήσεως, της αποκαταστάσεως ή της δεύτερης ύψιστης αναπλάσεώς μας από τη θεία χάρη. Για τους εσχάτους βαθμούς και τις μορφές της συμμετοχής αυτής δεν θα μιλήσουμε τώρα. Ας σημειώσουμε μόνο ότι το δώρο του Θεού σε σας, η ιερωσύνη, σας προσφέρει τη δυνατότητα ή καλύτερα σας αναθέτει την υποχρέωση μεγάλου αγώνα, να υπηρετήσετε τον πλησίον. Η διακονία αυτή παρέχει πολλές ευκαιρίες για να εκδηλώσετε την αγάπη σας προς τον πλησίον, ιδιαίτερα στην πνευματική πατρότητα, δηλαδή στην εξομολόγηση και στην πνευματική καθοδήγηση. 

Πολλές φορές θα σας δοθεί η δυνατότητα να θυσιάσετε την ψυχή σας για τα πρόβατά σας16 –μάλλον για τα πρόβατα του Χριστού– και για τους φίλους και τους αδελφούς σας.

14 Βλ. Ιωάννου Σιναΐτου, Κλίμαξ 2,17, PG 88,657C. Πρβλ. Μεγάλου Βασιλείου, Εις Γόρδιον τον μάρτυρα 8, PG 31,505C.
15 Διαδόχου Φωτικής, Υπόδειξις των εσχάτων ορίων της τελειότητος των κυριωτέρων αρετών, κεφ. 10 (ρωσική Φιλοκαλία).

ΑΣΚΗΣΙΣ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΑ ‐ 99 ‐ 

 

Απομακρύνθηκα πολύ από το κύριο θέμα λόγω της [//173] γοητείας του, για να σχολιάσω το γεγονός ότι ο Θεός μας αγαπά τόσο πολύ,  

ώστε όλα όσα μας συμβαίνουν 

μπορούμε και οφείλουμε να τα δεχόμαστε και να τα εννοούμε 

ως το έλεος

 και ευεργεσία Του 

και συνεπώς πρέπει πάντοτε και για όλα να ευχαριστούμε και να χαιρόμαστε17. 

 

 [ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΖΩΗΣ (ΥΠΑΚΟΗ ΚΑΙ ΘΛΙΨΕΙΣ)]

 ΓΕΡ. ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ, ΑΓΩΝΑΣ ΘΕΟΓΝΩΣΙΑΣ, ΣΕΛ. 97-99.


Πηγή: τό κείμενο μᾶς ἐστάλη μέ email ἀπό φίλο καί συνεργάτη τοῦ Ἱστολογίου ΚΑΙΟΜΕΝΗ ΒΑΤΟΣ