ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΥ ΕΥΔΟΚΙΜΟΥ,
Β. Χαραλάμπους, Θεολόγου
Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου
__________________
Στις
31 Ιουλίου η Εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη του Αγίου και Δικαίου
Ευδοκίμου. Ο Άγιος Ευδόκιμος δικαίως έχει επικληθεί και Δίκαιος, και
καθώς ψάλλομε ‘’Παντός Δικαίους μνήμη μετ’ εγκωμίων γίνεται’’.
Ο Άγιος Ευδόκιμος καταγόταν από την Καππαδοκία και έζησε τον 8ο
αιώνα, τα χρόνια που στην Κωνσταντινούπολη ήταν αυτοκράτορας ο
Θεόφιλος (829-842), πους ως γνωστό ήταν εικονομάχος. Παρόλο που ο
εικονομάχος αυτοκράτορας Θεόφιλος τον τίμησε με το υψηλό στρατιωτικό
αξίωμα του στρατοπεδάρχη, ο Άγιος Ευδόκιμος δεν συγκατένευσε στην πλάνη
της εικονομαχίας, αλλά παρέμεινε Ορθόδοξος, για τούτο ψάλλομε «τα
δόγματα των Πατέρων φυλάττων αλώβητα, ορθόδοξον φρόνημα, συ εκ νεότητος
έσχηκας».
Στον
α΄ Κανόνα, στην ορθρινή Ακολουθία του Αγίου ψάλλομε «Τα δόγματα των
Πατέρων φυλάττων αλώβητα, ορθόδοξον φρόνημα, συ εκ νεότητος έσχηκας,
βίον ακηλίδωτον, και ευσυμπάθητον γνώμην αξιάγαστε. Ου σύγχυσις κοσμική
ουκ αρχής επικράτεια, ου δόξα επίκηρος, σου τον προς Κύριον έρωτα,
ήμβλυνε Ευδόκιμε, αλλ’ ευδοκιμήσας όντως θείαις πράξεσιν. Υψούμενος
ταις ενθέοις μελέταις εκάστοτε, εχθρόν εταπείνωσας, και ιαμάτων
ενέργειαν, είληφας Ευδόκιμε, κρίει δικαία του τα πάντα διευθύνοντος.
Σταλάζουσα γλυκασμόν η σορός των λειψάνων σου, πλουσίων ιάσεων, πάθη
καθαίρει Ευδόκιμε, πίστει των τιμώντων σε, και καταφλέγει δαιμόνων πάσας
φάλαγγας». Παρατηρούμε την Ορθόδοξη ισορροπία της εν Χριστώ ζωής, όπου η
πνευματική ζωή συνηγορεί στον της Πίστεως αγώνα.
Οι
γονείς του Αγίου, ο Βασίλειος και η Ευδοκία, ήταν πλούσιοι και
ευσεβείς. Ο Άγιος Ευδόκιμος ήταν πολύ ελεήμων και πολύ φιλάνθρωπος.
Παρόλο το μεγάλο στρατιωτικό αξίωμα του στρατοπεδάρχη, ο Άγιος
Ευδόκιμος παρέμεινε ταπεινός. Στα Στιχηρά του Αγίου ψάλλομε, «Η
ελεήμων καρδία και ευσυμπάθητος, ο της αγάπης λύχνος, ορφανών ο
προστάτης, γυμνών και πενομένων ο σκεπαστής, σωφροσύνης το άγαλμα, των
εντολών του Κυρίου ο πληρωτής, ευφημείσθω νυν Ευδόκιμος», γιατί όντως
ήταν «ελεήμων καρδία και ευσυμπάθητος», «της αγάπης λύχνος» και «ορφανών
ο προστάτης, γυμνών και πενομένων ο σκεπαστής». Δεν θα αναφέρω το
σύνηθες για κάποιους, ‘’αν και λαϊκός άγιασε’’, καθότι τούτο δεν είναι
εκκλησιολογικώς ορθό.
Και
όπως αναφέρεται και στην Ακολουθία του, το Άγιο λείψανό του επιτέλεσε
θαύματα πολλά. «Σταλάζουσα γλυκασμόν η σορός των λειψάνων σου, πλουσίων
ιάσεων», ψάλλομε στην Ακολουθία του Αγίου. Μέρος των λειψάνων του Αγίου
Ευδοκίμου βρίσκεται στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους.
Την Αγία Εικόνα του, καθότι Καππαδόκης ο Άγιος, που έφεραν οι
Μικρασιάτες κατά τον ανελέητο διωγμό του 1922, την τοποθέτησαν σε μικρό
παρεκκλήσι στη Μυτιλλήνη.
«Υψηλόν
τον βίον εσχηκώς, και ταις αναβάσεσι, ταις θεϊκαίς ολολαμπής γενόμενος,
φωτισμόν μοι αίτησαι, ευφημούντι σου, τα σεπτά προτερήματα, οις
ευδόκησας, έτυχες ων ήλπισας Ευδόκιμε» (Κανών του Αγίου, Εις τον όρθρον,
Ωδή α΄).
